ارزیابی رهیافت انتقادی غالب حسن شابندر در کتاب "لیس من سیره الرسول الکریم"
پریسا
عطایی نظری
دانشگاه تهران
author
علی
راد
پردیس فارابی دانشگاه تهران
author
text
article
2018
per
"لیس من سیره الرسول الکریم" نوشته غالب حسن شابندر، نواندیش شیعی عراق از نخستین آثار مستقل در سیرهپژوهی انتقادی است که با هدف پالایش سیرهنگارههای معروفی چون سیره ابن هشام و رهیافت عقلگرایی و اعجاز زدایی از سیره نبوی نگاشته شده است. در این کتاب، دوازده واقعه چالشبرانگیز زندگی پیامبر از مصادر اصلی سیره، بازشناسی و نقد شده است. نوشتار پیشرو عهدهدار معرفی این اثر، بازشناسی مبانی وی در جعلانگاری اخبار و ارزیابی رهیافت انتقادی او در سیره پژوهی است. توجه به غیاب یا اضطراب اطلاعات پیرامون عناصر نقشآفرین در اخبار مهم و اعجازین، لزوم احتفاظ بر ذکر جزئیات مهم در اینگونه روایات، شخصیتشناسی راوی و سبک بیانی وی و تحدیث اهل مدینه، نوآوریهای وی در نقد اخبار سیره بوده و اهتمام به عقلانیت، جامعنگری و جسارت در نقد مؤلفههای رهیافت انتقادی اوست.
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
دانشگاه قرآن و حدیث
۲۳۲۲-۳۸۲۰
13
v.
26
no.
2018
5
28
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12957_4557b6d9ed44eb151e4f5f90f4baa2fb.pdf
«العالم بزمانه ... » در پرتو دانش فقه الحدیث
جواد
سلمان زاده
دانشگاه مازندران
author
سیدعلی اکبر
ربیع نتاج
هیأت علمی دانشگاه مازندران
author
text
article
2018
per
حدیث «عالم زمانه» سفارش امام صادق (ع) به صحابه شان است که بخاطر دعوت به علم و دعوت به شناخت زمانه از اهمیتی دوچندان برخوردار است و این اهمیت در دورۀ کنونی که تحولات زمانه با سرعتی فزاینده پیش می روند؛ تبدیل به ضرورت، اولویت و بلکه فوریت می شود. از این رو این نوشتار بر آن شده است که حدیث مذکور را در پرتو ابزارهای فقه الحدیثی قرار دهد تا فهمی درست و دقیق از آن بدست آید. مطالعۀ فقه الحدیثی این حدیث نشان می دهد که شناخت زمانه به معنای شناخت شرایط و مقتضیات آن و آماده سازی جهت برآورده کردن نیازهای زمانه از اولویتی فوریتی برخوردار است.کلیدواژه ها: العالم بزمانه، عالم به زمانه، عالم زمان شناس، زمان شناسی، شبهات زمانه، فقه الحدیث، ابزارهای فهم حدیث.
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
دانشگاه قرآن و حدیث
۲۳۲۲-۳۸۲۰
13
v.
26
no.
2018
29
46
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12969_bd829ddcc7f7f916720323ae97786c3d.pdf
بررسی ویژگی های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات «لیس منّا»
سیدمرتضی
حسینی امین
موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی ساعی گرگان
author
سید محسن
موسوی
عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران
author
text
article
2018
per
سلمان فارسی از جمله اصحاب پیامبر گرامی اسلام(ص) است که روایات فراوانی از سوی اهلبیت در تأیید شخصیت واخلاق ایشان وارد شده است. سرآمد روایات مدح سلمان، روایتی است که با تعبیر«منّا اهل البیت» او را در شمار اهلبیت علیهم السلام قرار میدهد. سلمان دارای چه ویژگیهایی بوده تادرزمره اهلبیت(ع) قرارگیرد؟برای بازیابی ویژگی کسانی که مصداق روایات« منّا» میباشند، میتوان از از دستهای دیگر از روایات بهره جست که ویژگیهای افرادی را معرفی میکنند که از جملهی اهلبیت نیستند. این دسته از احادیث با عنوان «لیس منّا» شناخته میشود. در این نوشته که به شیوهی توصیفی- تحلیلی به سامان رسیده است، درصدد تبیین ویژگیهای اعتقادی واخلاقی هر مسلمانِ مانند سلمان، بر اساس روایات «لیس منا» میباشد. یافتههای پژوهش حاکی است که مسلمان «منا اهل البیت» از خیانت، بداخلاقی، نامهربانی، مکر و خدعه و ....... به دور است که میتواندالگویی شایسته برای هرمسلمان باشد.
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
دانشگاه قرآن و حدیث
۲۳۲۲-۳۸۲۰
13
v.
26
no.
2018
47
69
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12961_179e9cb98695a409103d4db46cc71b23.pdf
بررسی عوامل فرهنگی – اجتماعی ناپایداری حکومت علوی
عظیم اله
نبی لو
دانشجوی دکتری دانشگاه قران و حدیث
author
text
article
2018
per
عوامل فراوانی در ناپایداری حکومت علوی نقش داشته اند. در نوشتار کنونی به روش توصیفی – تحلیلی، از مجموعه عوامل موثر، «عامل فرهنگی و اجتماعی» مورد توجه قرار گرفته است. عاملی که فضای جامعه آن روز را شکل داده و عناصری را به خود اختصاص داده است عناصری چون قبیله گرایی،آزادی، دگرگونی و دوگانگی و ناهمگونی ارزش ها، تفرقه، تواکُل، تسالم، بهانه جویی، بیعت شکنی، خیانت، فساد، دنیاطلبی و دنیا زدگی، عدم صداقت در حمایت از حاکم که مجموعا به بی ثبات سازی جامعه و زوال حکومت علوی منتهی گشته است. در این نوشتار با توصیفاتی از زبان علی (علیه السلام) که حاضر و ناظر حوادث بوده است و همچنین برخی مستندات تاریخی، به تبیین و توضیح عناصر فوق و رابطه آنها با ناپایداری حکومت علوی پرداخته شده است.
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
دانشگاه قرآن و حدیث
۲۳۲۲-۳۸۲۰
13
v.
26
no.
2018
70
95
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12958_6ddfecbc9cd5bb4aef699a8a2a2240bb.pdf
اهداف و شیوه های مناظرات امام رضا علیه السلام و مأمون در مسئله امامت
الهه
هادیان رسنانی
عضو هیات علمی و معاون گروه قرآن دانشگاه قرآن و حدیث تهران
author
text
article
2018
per
در میان روایات کلامی امام رضا()، چهار مناظره در موضوع امامت (با حذف موارد تکراری و با توجه به تعریف خاص مناظره و تفاوت آن با احتجاج)، گزارش شده است که اهداف و شیوهها و نتایجی خاص را در بردارد. در برخی کتاب های روایی، دو مناظره نیز میان مامون و علمای عامه در موضوع امامت، گزارش شده است که با توجه به انگیزههای مامون از برپایی جلسات مناظره، جای بحث و گفتگوی بسیار دارد.مناظرات امام رضا() بر اساس روشهای گفتمان قرآنی، در اصول و غایت، تفاوتهای بنیادین با شیوه مناظره علم منطق دارد. و در میان انواع صورتهای گفتمان، تنها منطبق بر نوع گفتمان قرآن با هدف هدایت انسان است. در این پژوهش، این اهداف و شیوه ها در مناظرات امام رضا() تا حدی واکاوی شده و در کنار آن به بخشی از اهداف و شیوههای مامون در مناظره با علمای عامه نیز پرداخته شده است.
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
دانشگاه قرآن و حدیث
۲۳۲۲-۳۸۲۰
13
v.
26
no.
2018
96
121
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12968_e54d504a7d733202ca72b81cbe43e833.pdf
روش فقهالحدیثی فیض کاشانی در وافی
محمد
شریفی
دانشگاه مازندران
author
علیرضا
اردشیرنیا
دانشگاه آزاد یزد
author
text
article
2018
per
یکی از بزرگان و عالمانی که تلاش و جهادی کم نظیر در عرصه فقهالحدیث داشته، مرحوم ملا محسن فیضکاشانی با اثر خود، «الوافی» است که با طرح و نگاهی ژرف به مباحث فقهالحدیثی، به حق این مباحث را به اوج رسانداین پژوهش با روشی توصیفی– تحلیلی، انجام گرفته و درصدد است به واکاوی روشها و مبانی فقهالحدیثی فیض کاشانی در کتاب «وافی» بپردازد. نتایج پژوهش، گویای این واقعیت است کهملامحسن فیض به ریشه لغوی و معنای اصطلاحی مفردات و لغات حدیث التفات ویژهای داشته است؛ و به مباحثی چون «سبب و فضای حاکم بر صدور روایت»؛ «سیاق حدیث»؛ «جایگاه متن و سند حدیث» و «خانواده حدیث» در مباحث فقه الحدیثی روایات، التزام ویژهای داشته است. .
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
دانشگاه قرآن و حدیث
۲۳۲۲-۳۸۲۰
13
v.
26
no.
2018
122
137
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12970_3db76902a2c6b4da1f91a612738e33c7.pdf