@article { author = {زارع, معصومه and رنجبر حسینی, محمد}, title = {منطق حاکم بر مناظرۀ امام رضا (علیه السلام) با اصحاب ادیان}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {11}, number = {22}, pages = {5-22}, year = {2017}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {مناظره یکی از راه­های کشف حقیقت برای طالبان آن است. در طول تاریخ، خصوصاً در عصر امامان معصوم : خود ائمه یا اصحابشان برای دفاع از حقانیت تشیع و اسلام مناظراتی داشته‌اند . یکی از این مناظرات مناظرۀ امام رضا ع با اصحاب ادیان برای اثبات حقانیت اسلام و نبوت رسول اعظم ص است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به تحقیق و بررسی مناظرۀ امام رضا ع با اصحاب ادیان می­پردازد که در منابع حدیثی آمده است. تا منطق حاکم بر مناظرۀ ایشان از نظر ساختار، محتوا و اصول اخلاقی را کشف و استخراج کند. امام رضا ع در مناظرۀ خود با اصحاب ادیان با به‌کارگرفتن اصول فنی مناظره، براهین عقلی، بهره‌گیری از باورهای دشمن و رعایت اصول اخلاقی، پیروز این مناظره شد. }, keywords = {مناظره,روش‌شناسی,امام رضا ع,اصحاب ادیان}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12557.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12557_b902ac71b8ed84b30c64fda0cad808e8.pdf} } @article { author = {نصیری وطن, جواد and پیروزفر, سهیلا}, title = {بررسی سندی و دلالی حدیث «شرارکم عزابکم»}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {11}, number = {22}, pages = {23-42}, year = {2017}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {یکی از احادیثی که نیاز به بررسی و تأمل دارد، حدیث «شرارکم عزابکم» است. با بررسی‌های انجام شده مشخص شد در منابع اهل سنت به چهار شکل روایت شده و اولین بار در مسند احمد بن حنبل آمده است و در منابع شیعه اولین بار در کتاب المقنعه شیخ مفید و سپس در کتاب روضة الواعظین فتال نیشابوری و «جامع الاخبار» شعیری آمده است. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که روایت مورد نظر در منابع شیعه و اهل سنت، سند معتبری ندارد و ضعیف به شمار می­رود؛ ولی متن آن با روایت‌های دیگر که تجرد گرایی را مذمت کرده در یک راستا است و با منطق قرآن که تأکید زیادی بر ازدواج و تشکیل خانواده داشته هماهنگ است، همچنین قیدهای اضافی از جمله «اخوان الشیاطین و اراذل موتاکم» که به فرد مجرد نسبت داده شده است، مورد تأیید آیات قرآن است. }, keywords = {روایت شرارکم عزابکم,مفهوم شر,تجرد گرایی,اراذل موتاکم,اخوان الشیاطین}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12558.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12558_02b8b00de248108ba499ae5399f6239c.pdf} } @article { author = {خلیلی, میثم and موسوی, سید محسن and حسینی, سیده فاطمه}, title = {مقایسۀ معجزات ائمه دربصائرالدرجات حسن صفار و الارشاد شیخ مفید}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {11}, number = {22}, pages = {43-63}, year = {2017}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {بصائرالدرجات نوشتۀ محمّد بن حسن صفار و الارشاد فی معرفة حجج­ الله علی­ العباد اثر شیخ مفید، از کتاب­های مهم حدیثی و تاریخی دو اندیشمند متعلّق به مکتب حدیثی قم و بغداد است. در این دو کتاب، معجزاتی به ائمۀ معصومین : نسبت داده شده است که می­توان آن‌ها را در دو بخش کلی تقسیم­بندی نمود: علم امام، و دخل و تصرّفات امام به اذن خداوند در عالم خلقت (ولایت تکوینی). در این مقاله تلاش شده است: به بررسی ابعاد مختلف حوزۀ اعجاز ائمۀ معصومین ع که در دو کتاب بصائرالدرجات و الارشاد مندرج­اند، با رویکرد توصیفی- تحلیلی پرداخته شود. بررسی­ها نشان می­دهد: شیخ مفید  نسبت به حسن صفار، پیرامون نقل معجزات ائمه ع دقّت بیش­تری نشان داده است؛ و این مطلب حاکی از روش عقل­گرایانۀ شیخ در برخورد با انبوه احادیث و روایات وارده در حوزۀ کرامات ائمه ع است.}, keywords = {معجزه,کرامت,ائمۀ معصومین ع,الارشاد,بصائرالدرجات}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12559.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12559_b5afbc89f870a0a533db5b3370c6e615.pdf} } @article { author = {بستانی, قاسم}, title = {وجوه و نظایر حدیثی}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {11}, number = {22}, pages = {64-91}, year = {2017}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {حدیث، یکی از ارکان مهم علم و عمل مسلمانان است و رجوع به آن از امور بایسته برای دستیابی به باید و نبایدهای دینی است. از آنجا که حدیث، مشتمل بر الفاظ و جملات است، برای دستیابی به مدلول حدیث، چاره­ای جز مراجعه به الفاظ تشکیل دهندۀ آن نیست. از سویی دیگر، الفاظ نیز گاهی با وجود یک ریشه و اصل معنایی، در معانی متفاوت بنا بر اسباب و دلایلی مانند سیاق و مجازگویی، گاهی با حفظ ساختار صرفی و گاه با تفاوت‌هایی در ساختار صرفی، به کار می‌روند، شناخت این الفاظ و معانی متنوع آن‌ها از اهمیت به سزایی برخوردار است و موجب رفع ابهام در فهم روایت می­گردد. استخراج و جمع‌آوری چنین الفاظی را - در گسترۀ احادیث و ذکر معانی متعدد آن‌ها و گسترۀ به کار رفته برای هر معنا در احادیث - می‌توان به قیاس وجوه و نظایر قرآنی، وجوه و نظایر حدیثی گفت؛ هرچند چنین تعبیری همچنان مصطلح نشده است. در این مقاله به روش کتابخانه­ای و گردآوری و تجزیه و تحلیل داده­ها، تلاش می­شود به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که وجوه و نظایر حدیثی چیست؟ با بیان معنای وجوه و نظایر و حوزۀ کارکرد آن نزد مسلمانان و نیز با ذکر مثال‌هایی از احادیث، می­کوشیم تا جایی که ممکن است با ماهیت چنین علمی آشنا شویم و مقدمات کار گسترده در این حوزه را مهیا کنیم.}, keywords = {وجوه و نظایر,حدیث,الفاظ}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12560.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12560_489db7a6c95595e2b6d3a7562afa7a20.pdf} } @article { author = {محمودی, عباس and مسعودی, عبدالهادی}, title = {بررسی تحلیلی کتاب های تطبیقی تخریج در اهل سنّت}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {11}, number = {22}, pages = {92-114}, year = {2017}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = { تخریج، قالب و ابزاری برای اعتبارسنجی حدیث است که با منبع، سند، متن، موضوع و محتوا مرتبط است. لزوم شناخت کتاب­های تخریج برای پژوهش­گران این عرصه و نبود تحقیقی جامع در این راستا، ضرورت این پژوهش است. هدف این تحقیق، شناسایی کتاب­های تطبیقی تخریج در اهل­سنت است. مواد پژوهش، مقدمه، فهرست، متن کتاب­ها و همچنین دیدگاه­های دانشمندان علوم حدیث دربارۀ این منابع است. ضمنِ این پژوهش، انواع، طرق، فایده­ و اقسام تخریج، مشخص می­شود. تاکنون پژوهشی مستقل در بررسی تحلیلی و مقایسۀ گونه­های مختلف کتاب­های تخریج به صورت جامع انجام نشده؛ بنا بر این تحقیق حاضر، هم از جنبۀ جامع بودن و هم از جهت ساختاری، کاری نو در این زمینه محسوب می­شود. منابع دانش تخریج به دو دسته تقسیم می­شوند: کتاب­های تطبیقی و نظری. این مقاله به بررسی تحلیلی مهم­ترین منابع تطبیقی تخریج در اهل­سنت پرداخته که در سه بخشِ کتاب­های جامع، فقهی و تفسیری تنظیم شده است.}, keywords = {کتاب های فقهی تخریج,کتاب های تفسیری تخریج,منابع تخریج,دانش تخریج,اعتبارسنجی حدیث}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12561.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12561_eb6b3da1e1cf3073ded05fb02e0468a3.pdf} } @article { author = {باجی, نصره and شمخی, مینا}, title = {پدیدۀ وحی بر رسول خدا ص در آینۀ روایات}, journal = {نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه}, volume = {11}, number = {22}, pages = {115-138}, year = {2017}, publisher = {دانشگاه قرآن و حدیث}, issn = {۲۳۲۲-۳۸۲۰}, eissn = {23223820}, doi = {}, abstract = {ارتباط خدا با رسول اکرم ص از موضوعاتی است که چند و چون آن همیشه مورد بحث و گفت‌وگوی دین­داران بوده است. واژۀ وحی در ادبیات روایی اهمیت به­سزایی دارد و آنچه در منابع حدیثی فریقین در این رابطه از پیامبرص، امامان : و یا صحابه و تابعان نقل شده همچنان بهترین آبشخور برای دستیابی به گزارۀ وحی بر پیامبرص در متون دینی است و نیز روشن­گر معنا و بیان­گر انواع آن است. بنا بر این با بررسی متون حدیثی به‌عنوان منبع مهم معرفتی، می­توان به شناخت کاربردهای وحی دست یافت. ازاین رو، در نوشتار حاضر، که بر اساس روش توصیفی و شیوۀ کتابخانه­ای و تجزیه و تحلیل و تبیین داده­هاست، به تعریف وحی و مهم‌ترین کاربردهای وحی بر پیامبر ص دراحادیث پرداخته می­شود که عبارتند از: چگونگی اولین وحی، نقش فرشته در وحی، اقسام وحى، انواع برخورد با فرشته، علائم حدوث وحی، مواقع فرود وحی.}, keywords = {وحی,احادیث,اقسام وحی,فرشته,حالات پیامبر ص}, url = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12562.html}, eprint = {https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12562_dc8eea1924843b8991d04e582c7cdd35.pdf} }