دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
11
22
2017
03
18
منطق حاکم بر مناظرۀ امام رضا (علیه السلام) با اصحاب ادیان
5
22
FA
معصومه
زارع
دانشجو
abo.torab1@yahoo.com
محمد
رنجبر حسینی
عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث
ranjbarhosseini@gmail.com
مناظره یکی از راههای کشف حقیقت برای طالبان آن است. در طول تاریخ، خصوصاً در عصر امامان معصوم : خود ائمه یا اصحابشان برای دفاع از حقانیت تشیع و اسلام مناظراتی داشتهاند . یکی از این مناظرات مناظرۀ امام رضا ع با اصحاب ادیان برای اثبات حقانیت اسلام و نبوت رسول اعظم ص است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به تحقیق و بررسی مناظرۀ امام رضا ع با اصحاب ادیان میپردازد که در منابع حدیثی آمده است. تا منطق حاکم بر مناظرۀ ایشان از نظر ساختار، محتوا و اصول اخلاقی را کشف و استخراج کند. امام رضا ع در مناظرۀ خود با اصحاب ادیان با بهکارگرفتن اصول فنی مناظره، براهین عقلی، بهرهگیری از باورهای دشمن و رعایت اصول اخلاقی، پیروز این مناظره شد.
مناظره,روششناسی,امام رضا ع,اصحاب ادیان
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12557.html
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12557_b902ac71b8ed84b30c64fda0cad808e8.pdf
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
11
22
2017
03
18
بررسی سندی و دلالی حدیث «شرارکم عزابکم»
23
42
FA
جواد
نصیری وطن
دانشجوی دکتری قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
javadnasirivata@gmail.com
سهیلا
پیروزفر
دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
spirouzfar@um.ac.ir
یکی از احادیثی که نیاز به بررسی و تأمل دارد، حدیث «شرارکم عزابکم» است. با بررسیهای انجام شده مشخص شد در منابع اهل سنت به چهار شکل روایت شده و اولین بار در مسند احمد بن حنبل آمده است و در منابع شیعه اولین بار در کتاب المقنعه شیخ مفید و سپس در کتاب روضة الواعظین فتال نیشابوری و «جامع الاخبار» شعیری آمده است. یافتههای این تحقیق حاکی از آن است که روایت مورد نظر در منابع شیعه و اهل سنت، سند معتبری ندارد و ضعیف به شمار میرود؛ ولی متن آن با روایتهای دیگر که تجرد گرایی را مذمت کرده در یک راستا است و با منطق قرآن که تأکید زیادی بر ازدواج و تشکیل خانواده داشته هماهنگ است، همچنین قیدهای اضافی از جمله «اخوان الشیاطین و اراذل موتاکم» که به فرد مجرد نسبت داده شده است، مورد تأیید آیات قرآن است.
روایت شرارکم عزابکم,مفهوم شر,تجرد گرایی,اراذل موتاکم,اخوان الشیاطین
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12558.html
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12558_02b8b00de248108ba499ae5399f6239c.pdf
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
11
22
2017
03
18
مقایسۀ معجزات ائمه دربصائرالدرجات حسن صفار و الارشاد شیخ مفید
43
63
FA
میثم
خلیلی
دانشجو
meysam.khalili1370@gmail.com
سید محسن
موسوی
استادیار
sm.musavi55@yahoo.com
سیده فاطمه
حسینی
کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث
fatemehhosseini113@gmail.com
<em>بصائرالدرجات</em> نوشتۀ محمّد بن حسن صفار و <em>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد</em> اثر شیخ مفید، از کتابهای مهم حدیثی و تاریخی دو اندیشمند متعلّق به مکتب حدیثی قم و بغداد است. در این دو کتاب، معجزاتی به ائمۀ معصومین : نسبت داده شده است که میتوان آنها را در دو بخش کلی تقسیمبندی نمود: علم امام، و دخل و تصرّفات امام به اذن خداوند در عالم خلقت (ولایت تکوینی). در این مقاله تلاش شده است: به بررسی ابعاد مختلف حوزۀ اعجاز ائمۀ معصومین ع که در دو کتاب <em>بصائرالدرجات</em> و <em>الارشاد</em> مندرجاند، با رویکرد توصیفی- تحلیلی پرداخته شود. بررسیها نشان میدهد: شیخ مفید نسبت به حسن صفار، پیرامون نقل معجزات ائمه ع دقّت بیشتری نشان داده است؛ و این مطلب حاکی از روش عقلگرایانۀ شیخ در برخورد با انبوه احادیث و روایات وارده در حوزۀ کرامات ائمه ع است.
معجزه,کرامت,ائمۀ معصومین ع,الارشاد,بصائرالدرجات
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12559.html
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12559_b5afbc89f870a0a533db5b3370c6e615.pdf
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
11
22
2017
03
18
وجوه و نظایر حدیثی
64
91
FA
قاسم
بستانی
دانشگاه شهید چمران اهواز
gbostanee@yahoo.com
حدیث، یکی از ارکان مهم علم و عمل مسلمانان است و رجوع به آن از امور بایسته برای دستیابی به باید و نبایدهای دینی است. از آنجا که حدیث، مشتمل بر الفاظ و جملات است، برای دستیابی به مدلول حدیث، چارهای جز مراجعه به الفاظ تشکیل دهندۀ آن نیست. از سویی دیگر، الفاظ نیز گاهی با وجود یک ریشه و اصل معنایی، در معانی متفاوت بنا بر اسباب و دلایلی مانند سیاق و مجازگویی، گاهی با حفظ ساختار صرفی و گاه با تفاوتهایی در ساختار صرفی، به کار میروند، شناخت این الفاظ و معانی متنوع آنها از اهمیت به سزایی برخوردار است و موجب رفع ابهام در فهم روایت میگردد. استخراج و جمعآوری چنین الفاظی را - در گسترۀ احادیث و ذکر معانی متعدد آنها و گسترۀ به کار رفته برای هر معنا در احادیث - میتوان به قیاس وجوه و نظایر قرآنی، وجوه و نظایر حدیثی گفت؛ هرچند چنین تعبیری همچنان مصطلح نشده است.<br /> در این مقاله به روش کتابخانهای و گردآوری و تجزیه و تحلیل دادهها، تلاش میشود به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که وجوه و نظایر حدیثی چیست؟ با بیان معنای وجوه و نظایر و حوزۀ کارکرد آن نزد مسلمانان و نیز با ذکر مثالهایی از احادیث، میکوشیم تا جایی که ممکن است با ماهیت چنین علمی آشنا شویم و مقدمات کار گسترده در این حوزه را مهیا کنیم.
وجوه و نظایر,حدیث,الفاظ
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12560.html
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12560_489db7a6c95595e2b6d3a7562afa7a20.pdf
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
11
22
2017
03
18
بررسی تحلیلی کتاب های تطبیقی تخریج در اهل سنّت
92
114
FA
عباس
محمودی
مرکز تخصصی حدیث حوزه علمیه قم
abbasmahmoodi1358@yahoo.com
عبدالهادی
مسعودی
دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث
h.masoudy@gmail.com
تخریج، قالب و ابزاری برای اعتبارسنجی حدیث است که با منبع، سند، متن، موضوع و محتوا مرتبط است. لزوم شناخت کتابهای تخریج برای پژوهشگران این عرصه و نبود تحقیقی جامع در این راستا، ضرورت این پژوهش است. هدف این تحقیق، شناسایی کتابهای تطبیقی تخریج در اهلسنت است. مواد پژوهش، مقدمه، فهرست، متن کتابها و همچنین دیدگاههای دانشمندان علوم حدیث دربارۀ این منابع است. ضمنِ این پژوهش، انواع، طرق، فایده و اقسام تخریج، مشخص میشود. تاکنون پژوهشی مستقل در بررسی تحلیلی و مقایسۀ گونههای مختلف کتابهای تخریج به صورت جامع انجام نشده؛ بنا بر این تحقیق حاضر، هم از جنبۀ جامع بودن و هم از جهت ساختاری، کاری نو در این زمینه محسوب میشود. منابع دانش تخریج به دو دسته تقسیم میشوند: کتابهای تطبیقی و نظری. این مقاله به بررسی تحلیلی مهمترین منابع تطبیقی تخریج در اهلسنت پرداخته که در سه بخشِ کتابهای جامع، فقهی و تفسیری تنظیم شده است.
کتاب های فقهی تخریج,کتاب های تفسیری تخریج,منابع تخریج,دانش تخریج,اعتبارسنجی حدیث
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12561.html
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12561_eb6b3da1e1cf3073ded05fb02e0468a3.pdf
دانشگاه قرآن و حدیث
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
23223820
11
22
2017
03
18
پدیدۀ وحی بر رسول خدا ص در آینۀ روایات
115
138
FA
نصره
باجی
دانشگاه شهید چمران اهواز
baji.nasra@yahoo.com
مینا
شمخی
دانشگاه شهید چمران
bb.be66@yahoo.com
ارتباط خدا با رسول اکرم ص از موضوعاتی است که چند و چون آن همیشه مورد بحث و گفتوگوی دینداران بوده است. واژۀ وحی در ادبیات روایی اهمیت بهسزایی دارد و آنچه در منابع حدیثی فریقین در این رابطه از پیامبرص، امامان : و یا صحابه و تابعان نقل شده همچنان بهترین آبشخور برای دستیابی به گزارۀ وحی بر پیامبرص در متون دینی است و نیز روشنگر معنا و بیانگر انواع آن است. بنا بر این با بررسی متون حدیثی بهعنوان منبع مهم معرفتی، میتوان به شناخت کاربردهای وحی دست یافت. ازاین رو، در نوشتار حاضر، که بر اساس روش توصیفی و شیوۀ کتابخانهای و تجزیه و تحلیل و تبیین دادههاست، به تعریف وحی و مهمترین کاربردهای وحی بر پیامبر ص دراحادیث پرداخته میشود که عبارتند از: چگونگی اولین وحی، نقش فرشته در وحی، اقسام وحى، انواع برخورد با فرشته، علائم حدوث وحی، مواقع فرود وحی.
وحی,احادیث,اقسام وحی,فرشته,حالات پیامبر ص
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12562.html
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12562_dc8eea1924843b8991d04e582c7cdd35.pdf