2024-03-28T13:01:54Z
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2120
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
۲۳۲۲-۳۸۲۰
1393
9
18
ویژگیها و مصداق روحالقدس در قرآن و حدیث
کاوس
روحی برندق
علی
حاجی خانی
علی
بید سرخی
در قرآن کریم و روایات اهلبیت: از حقیقتی به نام «روحالقدس» سخن رفته است. مفسّران و شارحان حدیث، هرکدام بر اساس استدلالهای مختلف، دیدگاههای متعددی پیرامون ویژگیها و مصادیق آن بیان داشتهاند. مقالۀ حاضر با هدف بررسی این دیدگاهها و نمایاندن دیدگاه جامع پیرامون مصداق روحالقدس در آیات و روایات و آثار بهرهمندی از آن به نگارش درآمده و به این نتیجه دست یافته است که روحالقدس در آیات و روایات بر دو مصداق: جبرئیل امین7 و روح قدسی انبیا و معصومان: اطلاق شده است که در صورت مصداق اول، فرشته اعظم خدای متعال و نازلکنندۀ قرآن بر پیامبر اکرم 9است و در صورت دوم، مرتبهای از مراتب روح انسانی است که مبدأ علم، عصمت و انجام معجزات در انبیا و معصومان7 است.
روحالقدس
جبرئیل
مراتب روح انسانی
قرآن
حدیث
2015
02
20
5
26
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12396_4d2e644643425e9f7f40e53c35f2d675.pdf
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
۲۳۲۲-۳۸۲۰
1393
9
18
گونههای مواجهه اهلبیت علیهم السلام با روایات سایر فرق اسلامی
رسول
محمد جعفری
بعد از رحلت پیامبر9 جریانهای فکری و کلامی متعدد شکل گرفتند. چهار فرقه خوارج، مرجئه، معتزله و اهل حدیث، از مهمترین این جریانها بودند. از جمله منابع عقاید آنها روایات نبوی9 بود. این روایات گاه به تحریف لفظی و تبیین ناصواب مبتلا شدند و گاه به وضع گرفتار آمدند. اهلبیت: در مواجهه با چنین روایاتی که مستمسک عقاید جریانهای فکری و کلامی بود، به مواجهه پرداختند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم گاه مواضع تحریف روایات را برمینمودند، گاه با تبیین صحیح روایات، سوء برداشتها را میزدودند و گاه با استناد به ادله عقلی و نقلی، جعلی بودن حدیث را نشان میدادند.
روایات کلامی
اهلبیت
فرقهها
2015
02
20
27
51
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12397_ab12b22eb98ce7e8acd8a5485c18495d.pdf
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
۲۳۲۲-۳۸۲۰
1393
9
18
مفهوم شناسی نور بودن خداوند با تکیه بر روایات تفسیری فریقین
معصومه
یوسف پور
نور اسمی از اسمای حسنای خداوند و نام یکی از سورههای قرآن کریم و از کلماتی است که در قرآن و احادیث بر مصادیق گوناگونی اطلاق شده است. گرچه این مصادیق متعددند، ولی وجود ویژگی خاصی در آن مصادیق سبب نامگذاری نور به آنان میباشد. مشهورترین آیهای که در قرآن کریم بحث نور را مطرح کرده است آیه 35 سوره نور است که واژۀ نور در آن پنج مرتبه به کار رفته است. در طلیعه این آیه خداوند نور آسمانها و زمین معرفی شده است Gاللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِF. مفسران، متکلمان، محدثان، فیلسوفان و عارفان دیدگاههای گوناگونی در خصوص معنای آن مطرح کردهاند؛ اما مهمترین دیدگاه در زمینه نور بودن خداوند بر اساس روایات تفسیری فریقین، هدایتگری خداوند است.
نور
مفهوم شناسی نور
روایات تفسیری
آیة النور
فریقین
2015
02
20
51
76
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12398_85f17a3d5c74eec246bbf3918a2cea51.pdf
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
۲۳۲۲-۳۸۲۰
1393
9
18
تحلیل تطبیقی نامههای امام علی علیه السلام به معاویه با آیات نفاق قرآن
محمد حسن
کفش کنان
مهدی
مردانی
یکی از متون درخور توجه در سیره سیاسی امام علی7، مکاتبات حضرت با معاویه است. از سوی دیگر شماری از آیات قرآن درباره منافقان نازل شده که دارای سبک و ادبیاتی متفاوت با دیگر آیات است. این پژوهه کوشیده است تا با بررسی تطبیقی بین این دو منبع، میزان همسویی کلام امام علی7 خطاب به معاویه را با آیات قرآن درباره منافقان سنجیده و ارتباط آن دو را با رویکردی متنشناختی مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در اکثر موارد سبک کلام امام علی7 موافق سبک کلام پروردگار بوده و تعابیر و مضامین بهکار رفته در هر دو منبع، از هماهنگی قابلتوجهی برخوردار بوده است. این سازگاری از یکسو، نشانگر پیوند تنگاتنگ قرآن و نهج البلاغه و در نتیجه وثاقت کلام امام علی7 است و از دیگر سو، گواه روشنی بر چهره منافقانه معاویه به شمار میرود.
رابطه قرآن و نهج البلاغه
سبکشناسی نهج البلاغه
مکاتبات امام علی و معاویه
منافق در قرآن
معاویه در نهج البلاغه
2015
02
20
77
100
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12399_43e4653926599342ca522e140cf8ecaf.pdf
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
۲۳۲۲-۳۸۲۰
1393
9
18
گونهشناسی تطبیقی عذاب برزخی و اخروی از نگاه روایات تفسیری
مجید
مرادی
برزخ و آخرت، هم قرارگاه انسانهایی است که مسیر قرب الهی و کمال را پیموده، به سعادت نایل میگردند؛ و هم قرارگاه آنانی است که از بن دگی خدا روی برتافته، راه گنهکاری و زشتکاری را در پیشگرفته و دچار کیفر الهی میشوند. این پژوهش عهدهدار گونهشناسی تطبیقی عذابهای روحانی و جسمانی در برزخ و آخرت، آنهم از دیدگاه روایات و تفاسیر است. از برجستهترین نتایج پژوهش حاضر این است که سطح عذاب در عالم برزخ نسبت به آخرت از شدت کمتری برخوردار است و مشمولان عذاب الهی دریک دستهبندی منظم قرار میگیرند. این مقاله به روش توصیف و تحلیل محتوای آیات قرآن کریم و روایات اهلبیت: نگاشته شده است.
عذاب
برزخ
آخرت
روایات تفسیری
2015
02
20
101
122
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12400_da8e95ad9416c83b2d6f42e03bdbad6f.pdf
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
۲۳۲۲-۳۸۲۰
1393
9
18
بررسی تطبیقی خلیفة اللهی انسان در اهم تفاسیر فریقین
زینب
صفری پور
این پژوهش عهدهدار بررسی تطبیقی اهم نظرات برخی مفسران شیعه و اهل سنت درباره خلیفة اللهی انسان است. شفافترین آیه در این زمینه، آیه سیام سوره مبارکه بقره است. خلیفة اللهی انسان همان جانشینی آدمی در زمین است که نشانه برترین موجودات و واسطه فیض میان خالق و مخلوق است. این مقام شایسته افرادی است که با اختیار عاشقانه خود بتوانند مُظهر اسمای الهی شوند که خداوند آنان را به مقام خلیفة اللهی منصوب مینماید. مفسران فریقین به خلافت الهی انسان کامل، هم از جهت تشریعی و هم از جهت تکوینی اذعان دارند. مفسران در بیان مصادیق خلیفة الله با یکدیگر اختلاف نظر دارند. اهل سنت پیامبران الهی را جانشینان خداوند میدانند اما شیعه علاوه بر پیامبران الهی ائمه معصوم: را نیز جانشینان و خلفای الهی ذکر مینمایند.
انسان
تفسیر
خلیفة الله
سنی
شیعه
2015
02
20
123
142
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12401_1c4901371f060bc102d2785901f13d2b.pdf
نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه
۲۳۲۲-۳۸۲۰
۲۳۲۲-۳۸۲۰
1393
9
18
جایگاه حدیثی احمد بن ابیزاهر و درونمایههای روایات وی
سید مصطفی
مطهری
احمد ابن ابیزاهر از عالمان متقدم امامیه و از چهرههای حدیثی مدرسه قم است که دارای نگارشهایی با رویکرد حدیثی ـ کلامی است. اگر چه حجم اطلاعات و روایات بر جای مانده از وی اندک است و کتابهای او در اختیار ما نیست، با این همه گردآوری مجموعه روایاتش از منابع متقدم شیعی میتواند به بازیابی بخشی از میراث علمی او منجر شود. در پژوهش حاضر تلاش شده تا محتوای کتابی از ابیزاهر با عنوان «صفة الرسل و الأنبیاء و الصالحین» بازسازی شود. شواهد گوناگونی همانند نقل به مضمون و یا نقل به اسانید دیگر در منابع شیعی، حاکی از صحتِ حداقل بخشِ بر جای مانده از روایات وی میباشد.
ابن ابیزاهر
روایات کلامی
امامت
بازیابی مصادر کهن
2015
02
20
143
160
https://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_12402_36f15b5a65904ff19f130b788f606908.pdf