نقش روایات تفسیری در میانجی‌گری اختلافات مفسّران (مورد مطالعاتی: ظواهر آیات سوره مدّثّر)

سوره «مدّثّر» در جزء بیست‌ و نهم قرآن کریم قرار دارد که بنابر نظر غالب مفسّران، «مکّی» و از اولین سوره‌هایی است که بر رسول خدا صل الله علیه و آله نازل شده است. موضوع آن نیز بر محور «انذار» و «نکوهش کفّار» استوار است. مقاله پیشِ رو برگرفته از پایان‌نامه «تفسیر روایی سوره‌های مدّثّر و قیامت بر مبنای روایات اهل‌بیت علیهم السلام» است. پس از بررسی گسترده نظرات مفسّران ذیل آیات این سوره، این نتیجه حاصل شد که در تفسیر بسیاری از آیات، میان مفسّران اختلاف نظر وجود دارد و فرضیه این نوشتار آن است که در چنین مواردی می‌توان با رجوع به روایات تفسیری پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام: که متّصل به وحی هستند، به حل این اختلافات پرداخت، بعضی نظرات را بر بعضی دیگر ترجیح داد، یا برخی دیدگاه‌ها را رد کرد، یا به نحوی بین نظرات ـ با توجّه به منطوق روایات ـ جمع کرد و یا به مفهوم قابل اعتمادتری از روایت، غیر از نظرات مفسّران دست یافت. در این مقاله به بررسی ظواهر آیات سوره مدّثّر که در تفسیر آن‌ها میان مفسّران اختلاف نظر وجود دارد و در کتب روایی و تفسیری نیز روایاتی در تبیین آن‌ها از معصومان علیهم السلام آمده، پرداخته شده است.
هدف این مقاله آن است که نشان دهد روایات رسیده از معصومان علیهم السلام می‌توانند ـ در بسیاری موارد ـ در میانجی­گری و یا حل اختلافات مفسّران در تفسیر آیات قرآن، نقشی اساسی و مهم ایفا کنند.