واژه‌پژوهی و شناخت تحلیلی منابع نظری دانش تخریج در اهل سنت
نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه
چکیده
تخریج یعنی خارج کردن متنها، موضوعات، محتواها و طرق متعدد حدیث از مصادر آن. این موضوع، ابتدا زیرمجموعه قواعدالحدیث یا درایةالحدیث بوده و اکنون، دانشی مستقل به حساب میآید. کاربرد تخریج، آسیبشناسی و اعتباریابی حدیث است. اهل سنّت در روشمندسازی و به کارگیری این دانش فعالیت‌های فراوانی داشتهاند که شناخت آن برای تولید دانش تخریج شیعی ضروری است. یکی از حوزههای تلاش اهل سنّت در دانش تخریج، نگارش منابع نظری متعدّد است. بر این اساس، پژوهشی جامع جهت شناسایی منابع نظری این دانش ضروری است. هدف این پژوهش، تبیین معنای تخریج و معرفی تحلیلی مهمترین کتاب‌های تألیف شده در مباحث نظری دانش تخریج است. فایده آن، علاوه بر تبیین جایگاه این دانش، ارائه سرنخ‌های پژوهشی برای انجام تحقیقات شیعی است. بخش اول این مقاله به واژه‌پژوهی تخریج پرداخته است و در بخش دوم با بررسی متن و مقدمه کتابها، برای نخستین بار، معرفی جامع، تحلیلی و مقایسه‌ای از مهمترین منابع نظری تخریج ارائه میگردد.
تخریجالحدیث، نشاَته و منهجیّته، الخیرآبادی، محمد ابولیث، اول، عمان، دارالنفائس، 1429ه .ق-2009م.
تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی، السیوطی، عبد الرحمن بن‌أبی بکر، تحقیق: عبد الوهاب عبد اللطیف، ریاض، مکتبة الریاض الحدیثة، بی تا.
التلخیص الحبیر فی تخریج أحادیث الرافعی الکبیر، العسقلانی، أبو الفضل أحمد بن‌علی بن‌محمد بن‌أحمد بن‌حجر، اول، بیروت، دار الکتابهالعلمیة، 1419ه .ق / 1989م.
حصول التفریج بأصول التخریج أو کیف تصیر محدّثاً، الغماری، احمد بن‌محمد بن‌الصدّیق، اول، ریاض، مکتبة طبریة، 1414ه .ق/ 1994م.
الرسالة المستطرفة لبیان مشهور کتابها السنة المصنفة، الکتانی، محمد بن‌جعفر، تحقیق: محمد المنتصر محمد الزمزمی الکتانی، چهارم، بیروت، دار البشائر الإسلامیة،1406ه .ق – 1986م.
)