ابهام در بارۀ شخصیّت پیچیدۀ مختار، حتی میان دانشیان شیعه از زمان او تا به حال وجود داشته است. در مدح و ذمّ او اخبار و روایات مختلفی در متون روایی و رجالی وارد شده است. گروهی از علمای شیعه از او به نیکی یاد کرده و به ردّ تمامی شبهات در مورد وی پرداخته‌اند. آن‌ها بر این باور اند که این اتّهامات، تنها تهمت عامه علیه وی بوده است. در توجیه روایات مطرود بودن مختار نزد اهل بیت خصوصاً امام سجّاد و لعن او از جانب ایشان، بحث تقیّه را مطرح می‌کنند. گروهی دیگر او را در نیّت، فاسد دانسته و وی را سیاست‌مداری مکّار و کذّاب دانسته‌اند که البته این نظریه مخصوص عامّه و رجالیان ایشان است. گروهی هم توقّف کرده و تنها به سبب انتقام وی از دشمنان اهل بیت مختار را فردی عاقبت به خیر می‌شمارند. در این تحقیق، در حوزۀ متون رجالی، شبهات و نظرات مطرح شده در بارۀ مختار بررسی شده است.
)