روش‌شناسی مناظرات هشام بن‌حکم در موضوع امامت

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسندگان

1 استادیار گروه کلام دانشگاه قرآن وحدیث

2 کارشناسی ارشد رشته علوم حدیث گرایش کلام وعقائد، دانشگاه قرآن و حدیث قم

چکیده

مناظره یکی از راه‌های کشف حقیقت بر طالبان آن می‌باشد. در طول تاریخ، خصوصاً در عصر امامان معصوم: خود ائمه: یا اصحابشان برای دفاع از حقانیت تشیع و منصب امامت، مناظراتی با مخالفان داشته‌اند. هشام بن‌حکم یکی از این افراد بوده که شناسایی منطق حاکم بر مناظرات وی، می‌تواند الگوی مناسبی برای مدافعین از حقانیت شیعه باشد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به تحقیق و بررسی در مناظرات هشام بن‌حکم، پیرامون مسئله امامت که در منابع حدیثی آمده، به کشف و استخراج منطق حاکم بر مناظرات ایشان از حیث ساختار و محتوا  و اصول اخلاقی پرداخته که حاصل این جستجو اینگونه شد که هشام بن‌حکم در مناظرات خود پیرامون مسئله امامت با بکارگیری اصول فنی مناظرات، براهین عقلی، بهره گیری از منابع وحیانی و با رعایت اصول اخلاقی مناظره، همیشه پیروز میدان مناظره با مخالفان بوده است. جزئیات منطق حاکم بر مناظرات ایشان در ساختار و محتوا به تفصیل در مقاله خواهد آمد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. ابن بابویه، محمد بن علی. (1377ش). کمال الدین و تمام النعمة، مترجم: محمد باقر کمره­ای، ج1، تهران: کتابفروشی اسلامیه، چاپ سوم؛
  3. ابن بابویه، محمد بن علی. (1380ش). علل الشرائع، مترجم: محمد جواد ذهنى تهرانى، قم: مؤمنین؛
  4. ابن منظور. محمد بن مکرم . 1414 ق، لسانالعرب، قم: نشر أدب الحوزه؛
  5. اسعدی، علیرضا. (1392ش). مناظره‌های هشام بن‌حکم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی؛
  6. انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن؛
  7. برنجکار، رضا. (1391ش). روش شناسی علم کلام اصول استنباط ودفاع در عقاید، قم: موسسۀ علمی و فرهنگی دار الحدیث، سازمان انجمن کلام اسلامی حوزه؛
  8. بنیاد دایرة المعارف اسلامی.(1391ش). دانشنامه جهان اسلام،  تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی.
  9. جبرئیلی، محمد صفر. (1389ش). سیر تطور کلام شیعه ـ دفتر دوم ـ از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛
  10. خطیبی کوشکی، محمد   (1386ش).روش‌شناسی مناظرات امام رضا7، مجله پیام ، شماره 87  
  11. خندان، علی اصغر. (1388ش). مغالطات، قم: دفتر تبلیغات حوزه اسلامی، چاپ پنجم؛
  12. خوانساری، محمد. (1387ش). منطق صوری، تهران، آگاه، چاپ سی و ششم؛
  13. خوئی، سید ابوالقاسم. (1419ق). معجم رجال الحدیث، مشهد: آستان قدس رضوی؛
  14. رضا پور، محمد. (1384ش). «مجسمه و مشبهه یا متالهان ماتریالیست مسلمان»، مجله طلوع، شماره 13و 14؛
  15. شبلی نعمانی، محمد و دیگران. (1386ش). تاریخ علم کلام، تهران: اساطیر؛
  16. شرف الدین موسوی ، سید عبدالحسین و دیگران. (1383ش). حق جو و حق شناس(ترجمۀ المراجعات)، مترجم: علی اصغر مروج خراسانی، قم: بنیاد معارف اسلامی، چاپ هفتم؛
  17. صفایی، سید احمد. (1359ش). هشام بن‌حکم مدافع حریم ولایت، تهران، نشر آفاق، چاپ دوم؛
  18. صفایی، سید احمد. (1382ش). هشام بن‌الحکم، تهران: موسسه ی انتشارات وچاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم؛
  19. طبرسی، احمد بن على. (1350ق). الإحتجاج على أهل اللجاج، نجف: مطبعه المرتضویه؛
  20. عباسی ولدی، محسن. (1390ش). روش شناسی پاسخگویی به پرسش های اعتقادی در فرهنگ قرآن و اهل‌بیت:، قم: انتشارات جامعه الزهرا، چاپ دوم؛
  21. عصیری، سید مجتبی. (1392ش). آداب مناظره با وهابیت؛ ، قم: رشید، چاپ دهم؛
  22. فراهیدی، الخلیل. (1414 ق )کتابالعین، تحقیق: دکتر مهدی مخزومی دیگران، بی جا: مؤسسة دار الهجرة؛
  23. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی، مصحح: محمد آخوندی و دیگران، تهران: دارالکتب الاسلامیه؛
  24. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقی. (1398ق). ‌زندگانى حضرت امام جعفر صادق7(ترجمه جلد 47 بحار الأنوار)، مترجم: موسی خسروی، تهران: اسلامیه، چاپ دوم؛
  25. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى.‌ (1404ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دار الکتب الإسلامیة؛
  26. محدث زاده، علی. (1373ش). اصحاب امام صادق7، تهران: کتابخانۀ مدرسه چهل ستون؛
  27. محمد بن عمر. (1409ق). اختیار معرفة الرجال (رجال کشی)، مصحح: حسن مصطفوی، مشهد: نشر دانشگاه؛
  28. مظفر، محمدرضا. (1372ش). منطق مظفر، مترجم: علی شیروانی، قم: موسسه انتشارات دارالعلم؛
  29. معارف، مجید. (1374ش). پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه، مشهد: موسسۀ فرهنگی و هنری ضریح؛
  30. معین، محمد. (1382). فرهنگ جیبی معین، تهران: زرین؛
  31. مفید، محمد بن محمد. (1413ق). الفصول المختاره، محقق: میر علی شریفی، قم: کنگره شیخ مفید؛
  32. مفید، محمد بن محمد. (بی­تا). دفاع از تشیع، ترجمه الفصول المختاره، مترجم: محمد بن حسین آقا جمال خوانساری،  قم: انتشارات مومنین؛
  33. یاوری سر تختی، محمد جواد. (1390ش). بررسی و تحلیل مناظرات شیعیان امامیه عصر ائمه اطهار؛ قم: موسسه انتشارات آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار