روش شناسی سید محسن امین در کتاب البحر الزخار

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسنده

دانش آموخته حوزه علمیه قم

چکیده

کتاب البحر الزخار فی شرح احادیث الائمة الاطهار از تألیفات سید محسن امین است. ایشان شیوه جدید اطمینان به صدور عین واژه‏ها‏‏ از معصوم را ملاک استنباط احکام دانسته و با رویکردی متعادل، بین اخباریان و اصولیان، بدون استفاده از ادله عقلی و اجماع، به بررسی‏ها‏‏ی لغوی و عرفی و تطبیق قواعد اصول فقه بر روایات پرداخته است. سید محسن امین به شیوه تبویب صاحب وسائل الشیعه و الوافی ایراد جدی داشته و به جای اعمال نظر اجتهادی در تبویب،‏‏ عین الفاظ روایات را ملاک دانسته است. این شیوه،‏‏ در سهولت و قاعده‏مند‏‏‏ شدن مسیر استنباط مؤثر است. بررسی ابواب مختلف کتاب البحر الزخار نشان می‏دهد که مصنف نسبت به نظر کلینی در الکافی و شیخ محمد سبط عاملی در شرح الاستبصار و دیدگاه‌های حدیثی علامه محمد باقر مجلسی در بحار الانوار و مرآة العقول و نظریات رجالی منتقی الجمان اهتمام ویژه دارد. توجه به اختلاف نسخ و قراین عرفی و موضوع‏شناسی‏‏‏ و تأثیری که این امور در استنباط دارند، از امتیازات کتاب البحر الزخار است‏.

کلیدواژه‌ها


–          امین، سید محسن. (1420ق). اعیان الشیعه، بیروت: دار التعارف للمطبوعات، چاپ پنجم.
–          امین، سید محسن. (1413ق). البحر الزخار فی شرح احادیث الائمه الاطهار. بیروت، چاپ اول.
–          انصاری، مرتضی بن محمد امین. (1416ق). فرائد الاصول، قم: موسسة النشر الاسلامیه، چاپ پنجم.
–          تهرانی، آقا بزرگ. (1430ق). طبقات اعلام الشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ اول.
–          رحمان ستایش، محمد کاظم. (1392). آشنایی با کتب رجالی شیعه، تهران: سمت، چاپ پنجم.
–          سبحانی تبریزی، جعفر. (بی‌تا). موسوعة طبقات الفقهاء، قم: مؤسسه امام صادق (ع)، چاپ اول.
–          طباطبایی، محمد کاظم. (1390). تاریخ حدیث شیعه، قم: دار الحدیث، چاپ اول
–          عاملی، محمد بن حسن. (1419ق). الاستقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار. قم: موسسة آل البیت، چاپ اول.
–          علی احمدی، علی رضا و... (1386). توصیفی جامع از روش‏‏های تحقیق، تهران: تولید دانش، چاپ اول
–       مازندرانی‏‏، محمد صالح بن احمد. (1382ق). شرح الکافی الأصول و الروضة، محقق: ابوالحسن شعرانی‏‏، تهران‏: المکتبة الإسلامیة. چاپ اول‏.
–          مسعودی، عبد الهادی. (1390). آسیب‌شناخت حدیث، قم: نشر زائر، چاپ دوم.
–          نصیری، علی. (1390). روش‏شناسی‏‏‏ نقد احادیث. قم: وحی و خرد، چاپ اول.
–          فخر الشریعه، حسن. «معرفی البحر الزخار»، مجله علوم حدیث، بهار 1380، شماره 19.