نقش تلاش در نظام روزی رسانی

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسنده

دانشجوی دانشگاه قرآن و حدیث قم

چکیده

خداوند متعال، همچنان که مدت عمر هر انسانی را معین نموده، میزان روزی آن‌ها را نیز مشخص و معین نموده است. اما خداوند، روزی را به دو صورت مقدر نموده است، علاوه بر صورت اول یعنی «رزق مقدر مقطوع» که بدون تلاش به انسان خواهدرسید صورت دیگری از روزی بوده که منوط به تلاش انسان بوده که از آن به «رزق مقدر مشروط» نام ‌برده می‌شود و البته تنها راه رسیدن به این نوع از روزی، اجمال در طلب یا تلاش متعادل است و برخلاف آنچه که تصور می‌شود، تلاش بیش‌ازاندازه، مکر و حیله و نیز راه‌های حرام، تأثیری در افزایش رزق نداشته و آنچه که سبب افزایش روزی می‌شود، شیوه‌هایی است که در احادیث بیان‌شده که آن‌هم مربوط به فضل و بخشش خداوند و مازاد بر دو قسم مذکور است که «رزق مفضول» نامیده شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم
  2. إبن أبی الحدید، عبدالحمید بن محمّد. (1387 ق). شرح نهج البلاغة. تحقیق: محمّد أبو الفضل إبراهیم. بیروت: دار إحیاء التراث. چاپ دوم؛
  3. إبن‌بابویه، محمد بن علی. (1398 ق). التوحید (للصدوق). تحقیق و تصحیح: هاشم حسینی. قم: جامعه مدرسین. چاپ اول؛
  4. ___ (1413 ق). من لا یحضره الفقیه. تحقیق و تصحیح: علی‌اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ دوم؛
  5. ___ (1406 ق). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال. قم: دارالشریف الرضی للنشر. چاپ دوم؛
  6. ___ (1362 ش). الخصال. تحقیق و تصحیح: علی‌اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین. چاپ اول؛
  7. إبن قولویه، جعفر بن محمد. (1356 ش). کامل الزیارات. تحقیق و تصحیح: عبدالحسین امینی. نجف اشرف: دار المرتضویة. چاپ اول؛
  8. إبن منظور، محمد بن مکرم. (1414 ق). لسان العرب، تحقیق و تصحیح: جمال‌الدین میردامادی، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر، چاپ سوم؛
  9. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1410 ق). غررالحکم و دررالکلم. تحقیق و تصحیح: سید مهدی رجائی. قم: دارالکتاب الإسلامی، چاپ دوم؛
  10. جوادی آملی، عبدالله. (1389 ش). تسنیم جلد 13. تحقیق: عبدالکریم عابدینی. قم: نشر اسراء، چاپ سوم؛
  11. حسینی زبیدی، محمد مرتضی. (1414 ق). تاج العروس من جواهر القاموس. تحقیق و تصحیح: علی هلالی و دیگران، بیروت: دارالفکر، چاپ اول؛
  12. حمیری، عبدالله بن جعفر. (1413 ق). قرب الإسناد (ط- الحدیثة). تحقیق و تصحیح: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام. قم: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام. چاپ اول؛
  13. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1374 ش). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن. تحقیق و تصحیح: غلامرضا خسروی حسینی، تهران: مرتضوی، چاپ دوم؛
  14. پسندیده، عباس. (1392 ش). رضایت از زندگی. قم: موسسه علمى فرهنگى دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر. چاپ سیزدهم
  15. زمخشری، محمود بن عمر. (1979 م). أساس البلاغة. بیروت: دارصادر. چاپ اول؛
  16. شریف الرضی، محمد بن حسین. (1414 ق). نهج البلاغة (للصبحی صالح). تحقیق و تصحیح: صبحی صالح. قم: هجرت، چاپ اول؛
  17. شعیری، محمد بن محمد. (بیتا). جامع الأخبار (للشعیری). نجف: مطبعة حیدریة. چاپ اول؛
  18. طباطبایی، محمدحسین. (1390 ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. چاپ دوم؛
  19. طبرسی، فضل بن حسن. (1372 ش). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. مصحح: فضل‌الله یزدی طباطبایی و دیگران. تهران: ناصرخسرو. چاپ سوم؛
  20. طریحی، فخرالدین بن محمد. (1375 ش). مجمع البحرین. تحقیق و تصحیح: احمد حسینی اشکوری، تهران: مرتضوی، چاپ سوم؛
  21. طوسی، محمد بن الحسن. (1407 ق). تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان). تحقیق و تصحیح: حسن الموسوی خرسان. تهران: دار الکتب الإسلامیة. چاپ چهارم؛
  22. طوسی، نصیرالدین. (1372 ش). کشف المراد شرح تجرید الإعتقاد. شارح: حسن بن یوسف حلی. مترجم: ابوالحسن شعرانی. تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه، چاپ هفتم؛
  23. عسکری، حسن بن عبدالله. (1400 ق). الفروق فی اللغة. بیروت: دارالآفاق الجدیدة، چاپ اول؛
  24. علی بن موسی، امام هشتم7. (1406 ق). الفقه المنسوب إلی الإمام الرضا7. تحقیق و تصحیح: مؤسسة آل البیت:. مشهد: مؤسسة آل البیت:. چاپ اول؛
  25. عیاشی، محمد بن مسعود. (1380 ق). تفسیر العیّاشی. تحقیق و تصحیح: سید هاشم رسولی محلاتی. تهران: المطبعة العلمیة. چاپ اول؛
  26. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (1415 ق). قاموس المحیط. بیروت: دارالکتب العلمیة. چاپ اول؛
  27. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407 ق). الکافی (ط- الإسلامیة). تهران: دارالکتب الإسلامیة. چاپ چهارم؛
  28. مفید، محمد بن محمد (الف). (1413 ق). الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد. تحقیق و تصحیح: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام. قم: کنگره شیخ مفید. چاپ اول؛
  29. ___ (ب). (1413 ق). المقنعة. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید- رحمة الله علیه. چاپ اول؛
  30. نوری، حسین بن محمدتقی. (1408 ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. تحقیق و تصحیح: مؤسسة آل البیت:. قم: مؤسسة آل البیت:. چاپ اول؛
  31. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی. (1410 ق). مجموعه ورّام. قم: مکتبه فقیه. چاپ اول؛
  32. حجتی و رضایی، سید محمدباقر و علی. (1386 ش). «جمع میان مفهوم مقدر بودن رزق با تأثیر تلاش و تدبیر در جلب رزق»، پژوهش نامه قرآن و حدیث، ش 3، صص 7-32.