گونه‌شناسی استدلال‌های قرآنی در مناظرات رضوی (با محوریت عیون اخبارالرضا (ع))

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسندگان

1 دانشجو

2 ندارد

چکیده

بر اساس این پژوهش، امام رضا (ع) مباحث مربوط به علوم قرآنی از جمله بیان آیات الأحکام، ذکر شأن و سبب نزول آیات و توضیح آیات متشابه را در جلسات مناظره‌ای که با صاحبان دیگر ادیان داشتند، مطرح نمودند. حضرت در اثبات عصمت انبیای الهی (ع) با در کنار هم نهادن آیاتی از قرآن کریم و هم‌چنین با استناد به روایتی از امام صادق (ع) از روش تفسیری قرآن به قرآن و قرآن به سنت استفاده نمودند. استدلال‌های کلامی حضرت در حوزه توحید، عصمت و امامت است. تبیین اراده خداوند با استفاده از براهین عقلی در مناظره امام رضا (ع) با صاحبان ادیان در اثبات عصمت انبیا (ع) کاربرد دارد. امام رضا (ع) در جلسه مناظره با علمای مرو، با استناد به حدیث منزلت، و با تطبیق آیه 87 سوره یونس بر امیرالمؤمنین(ع)، از روش تفسیری جری و تطبیق استفاده نمودند.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ابن­بابویه، محمّد بن علی، (1373)، عیون أخبار الرضا (ع)، ترجمه حمیدرضا مستفید؛ علی­اکبر غفاری، تهران: نشر صدوق.
- بابایی، علی اکبر؛ حاصلی ایرانشاهی، رحیم،(1394). بررسی اعتبار سبب نزول وسیاق وتعامل وتعارض آن دو در تفسیر، آموزه های قرآنی، شماره21، صفحه 3 تا 26 .
- بحرانی، هاشم بن سلیمان،( 1416ق)،  البرهان فی تفسیرالقرآن، تهران، بنیاد بعثت.
- جوادی آملی، عبدالله (1378ش). تفسیر تسنیم، قم: مرکز نشر اسرا.
- جوان­آراسته، حسین (1381ش)، درسنامه علوم قرآنی، قم: بوستان کتاب.
- حجتی، محمدباقر (1383ش)، اسباب النرول، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلانی.
- دیاری بیدگلی، محمّد تقی، نقش و کارکرد روایات تفسیری معصومان (ع) با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، حدیث پژوهی: بهار و تابستان 1390، شماره 5، ص43-68.
- رستمی، علی­اکبر (1380). آسیب­شناسی و روش­شناسی تفسیر معصومان (ع)، بی­جا: کتاب مبین.
- زرقانی، عبدالعظیم، 1988م، مناهل­العرفان، بیروت، دارالکتب­العلمیة.
- سبحانی، جعفر (1419ق)، اصول­الحدیث و احکامه فی علم­الدرایه، قم: موسسه الامام الصادق، 1419ق.
-شهابی، محمود  (بی­تا)، ادوار فقه، بی­جا: موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل­البیت (ع).
- صفار، محمّد بن الحسن، 1404ق، بصائرالدرجات، قم، بی­نا.
- طباطبایی، سید محمد حسین، (1372). قرآن در اسلام، قم: انتشارات اسلامی.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین، 1417ق..
- طباطبایی، سیّد محمّدحسین، (1374ش)، المیزان­فی­تفسیرالقرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه­ مدرسین حوزه­ی علمیه قم.
- قرشی، سیّد علی­اکبر، (1371). قاموس­القرآن، تهران: ایرانسال.
- مدیرشانه­چی، کاظم (1389)، آیات الاحکام، تهران: سمت.
- مصلایی­پور یزدی، عباس؛ دیمه کارگراب، محسن، گونه­شناسی روایات تفسیری امام رضا (ع)، دوفصلنامه علمی پژوهشی حدیث­پژوهی، شماره3، بهار و تابستان 1389، ص 47- 78.
- معرفت، محمّد هادی، (1418ق). التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
- میرباقری، محسن، (1380). ظاهر قرآن، باطن قرآن، تهران: بی­جا.
- ناصح، علی­احمد (1387). اعتبار و کاربرد روایات تفسیری، قم: بوستان کتاب.
- نحاس، احمد بن محمد، (1421ق)، إعراب ­القرآن، بیروت: دارالکتب­العلمیة.
- نصیری، علی، (1386). رابطه متقابل کتاب و سنت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- نفیسی، شادی (1388)، درایه­الحدیث، بازپژوهی مصطلحات حدیثی در نگاه فریقین، تهران: سمت و دانشکده علوم حدیث.
- وحدتی شبیری، سیده زینب. (1392). تحلیل گونه­ شناسی روایات تفسیری معصومین (ع). حدیث و اندیشه، بهار و تابستان 1392، شماره 15، ص 177-192.