«زینت‌‌گرایی و جوانی از منظر آیات قرآنی»

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسندگان

1 استاد زبان تخصصی دانشگاه معارف اسلامی

2 پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

مطابق آیه‌ی:اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ(حدید/20)، برخی مفسران گرایش‌های پنجگانه‌‌ی، لعب، لهو، زینة، تفاخر و تکاثر را از جمله عمده‌ترین گرایش‌های انسانی برشمرده‌ و آنها را با پنج دوره‌ی سنیِ حیات دنیوی انسان یعنی کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی و کهنسالی مرتبط دانسته‌اند. در این میان گرایش «زینت» با دوره‌ی جوانی، یعنی بهار عمر و زیباترین فصل حیات دنیوی انسان، متناظر است. مطلق زیبایی، از جمله معانی زینت است؛ و از منظر قرآن جوان که درنهایت قّوت و از سویی بالندگی و زیبایی جسمی مصداق تامّ زینت است. این پژوهش درصدد تبیین اوصاف زینت‌گرایی از منظر آیات قرآن و تفاسیر آنها، و پیوند این گرایش با شاخصه‌های دوران جوانی از دیدگاه روانشناسی رشد است. مطابق آیات قرآنی زینت‌گرایی محدود به بازه‌ی سنی خاصی نیست، امّا ظهور و پدیداری این گرایش می‌تواند ایّام جوانی باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. آلوسی، سید محمود. (1415 ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  3. ابراهیم‌نژاد، محمد رضا. (بهار1387)، «خودآرائی و خودنمائی از دیدگاه اسلام»، فصلنامه‌ی خط اوّل، شماره‌ی 4، ص93 ـ 104.
  4. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1408ق)، لسان العرب، ، بیروت: دارالتراث العربی.
  5. بابایی، احمد علی. (1382 ش)، برگزیده تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  6. برک، لورا. (1390 ش)، روان‌شناسی رشد، مترجم، یحیی سیدمحمدی، تهران: ارسباران، چاپ هجدهم.
  7. جوادی آملی، عبدالله. (1388ش)، اسلام و محیط زیست، تحقیق: عباس، رحیمیان، قم: نشر اسراء، چاپ پنجم.
  8. __________ . (1389 ش)، تسنیم، تحقیق: علی اسلامی، قم: نشر اسراء، چاپ ششم.
  9. __________ . (1388ش)، تسنیم، تحقیق: محمدحسین، الهی‌زاده، قم: نشر اسراء، چاپ دوم.
  10. __________ . (1387ش)، مبادی اخلاق در قرآن، تحقیق: حسین شفیعی، قم: نشر اسراء، چاپ ششم.
  11. حسینی، سید ابراهیم. (دی‌ماه 1383)، «عفاف و مصونیت اجتماعی، فلسفه حجاب اسلامی»، معرفت، شماره‌ی 85،.
  12. دایان ای، پاپالیا، سالی، وندکاس، الدز، روت داسکین، فلدمن، (1392 ش)، روان‌شناسی رشد و تحول انسان، مترجمان: داود عرب قهستانی، هامایاک آوادیس یانس، دکتر حمیدرضا سهرابی، فروزنده داورپناه، افسانه حیات روشنائی، دکتر سیامک نقشبندی، تهران: انتشارات رشد، چاپ دوم.
  13. سجادی، سید ابراهیم. (تابستان و پاییز 1385)، «جوان در قرآن»، پژوهش‌های قرآنی، شماره‌‌ی 46 و47، ، ص307 ـ 278.
  14. سلیمانی‌فر، ثریا. (1385 ش)، «شخصیت جوان از دیدگاه قرآن و عترت»، بینات، شماره‌ی 51، ص51 ـ73.
  15. صادقی تهرانی، محمد. (1419ق)، البلاغ فی تفسیر القرآن، البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم: مؤلف.
  16. ___________، (1365 ش)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، انتشارات فرهنگ اسلامی، قم.
  17. طباطبائی، سید محمد حسین. (1417 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌ی مدرسین حوزه علمیه قم.
  18. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، مصحح: فضل‌الله یزدی طباطبائی، هاشم رسولی، ، تهران:ناصر خسرو، بی‌تا.
  19. علیزاده، معصومه، (1385ش)، «جمال وجوانی»، حدیث زندگی، سال اول، شماره‌ی 1، ص 32ـ 33.
  20. فخرایی، فرزانه، اسلام‌پورکریمی، حسن، (بهار 1389)، «نگاهی کوتاه به زینت و خودآرایی از منظر آیات و روایات»، بانوان شیعه، شماره‌ی 23، ص 169 ـ 188.
  21. فراهیدی، خلیل بن احمد، (1410ق)، کتاب العین، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوّم.
  22. فلسفی، محمد‌تقی، (1344ش)، «جوان و زیبائی»، درس‌هایی از مکتب اسلام، شماره‌ی 1، ص8.
  23. قرشی، علی اکبر، (1377ش)، تفسیر احسن الحدیث، ، تهران: بنیاد بعثت.
  24. محمدی ری‌شهری، محمد، (1393ش) بهار زندگی(برگرفته از حکمت‌نامه‌ی جوان)، با همکاری: احمد، غلامعلی، گزینش: مرتضی خوش نصیب، ترجمه‌ی: مهدی مهریزی، قم: دارالحدیث.
  25. مطهری، مرتضی، (1362ش)، فطرت، تهران: صدرا.
  26. مکارم شیرازی، ناصر، (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.