اعتبارسنجی سندی-رجالی احادیث پزشکی با تأکید بر جلد دوم خصال شیخ صدوق(ره)

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسندگان

1 گروه تفسیر و علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی آمل ، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی آمل،

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی آمل

چکیده

کتاب «خصال» شیخ صدوق از جمله میراث گران سنگ معصومان (ع) است که همواره از سوی عالمان دین به چشم تکریم نگریسته شده است . اعتبار علمی و رجالی شیخ و ویژگی ‌های مثبت حدیث‌ نگاری وی ، تنوع مفادّ و ... تألیف فوق را از شاخصه‌ های بارزی برخوردار نموده است . پرسش اساسی مقاله حاضر که به روش کیفی ، توصیفی ، تحلیلی ، نقلی و آماری نگارش یافته است ، چیستی اعتبار سنجی سندی - رجالی 53 روایت پزشکی مجلّد دوم این کتاب ، به عنوان یکی از شیوه‌ های فهم و نقد احادیث پزشکی است. دستاورد نو آورانه مقاله حاضر کشفِ بیش از 5/78٪ « راوی ثقه »‌ در زنجیره اسناد احادیث فوق ؛ اشتمال بر 81٪ «روایات مسند» و 48٪ «روایات موثق و صحیح» قابل پذیرش محدّثان است ، که نتیجه آن برخورداری 53 روایت طبی خصال از قوت سندی و رجالی فراوان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


  1. ابن بابویه، محمّد بن علی (1362ش)، الخصال، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم: جامعۀ مدرسین.
  2. ابن بابویه، محمّد بن علی (1414 ق)، الاعتقادات، قم: کنگرۀ مفید.
  3. ابن خلدون عبدالرحمن (بی‏تا)، تاریخ ابن‏خلدون، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  4. ابن سینا حسین بن عبدالله، (1363ش)، شفاء، تحقیق: سعید زاهد قنواتی، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  5. آزادی، پرویز (1390 ش)، «بررسی جایگاه اهمیت و اعتبار سنجی کتاب کمال الدین و تمام النعمه»، مجلۀ مطالعات قرآن و حدیث.
  6. أشقر، محمّد بن سلیمان (2003م)، افعال الرسول، بیروت: مؤسسة الرسالة.
  7. امین، محسن (1403 ق)، اعیان الشیعة، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  8. بستانی، قاسم و مصطفی عباسی مقدم و نصره باجی (1395 ش)، «احادیث طبی؛ منشا، ‏حجیت و گونه‏شناسی»، نشریۀ حدیث حوزه، ش21، ص 68 ـ 91.
  9. دهلوی، احمد بن عبد الرحیم، (بی‏تا)، حجة الله البالغة، تحقیق: سید سابق، قاهره: دار الکتب الحدیثة.
  10. سبحانی، جعفر (1408 ق)، کلیات فی علم الرجال، قم: مدیریت حوزۀ علمیه.
  11. سُبکی، عبدالوهاب (1356 ق)، جمع الجوامع، ترجمه: طبی مصطفی، قاهره.
  12. شریف مرتضی، علی بن حسین (1426 ق)، الشافی فی الامامه، تهران: مؤسسة الصادق.
  13. فاطمی، سیدعلی (1397 ش)، گزارش نشست علمی «جستاری در روایات طبی در پرتو ملاحظات فقهی اصولی»، در سایت: http: //mobahesat. ir/17797.
  14. مجلسی، محمّد باقر (1423 ق)، زاد المعاد، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  15. محمّدی ری‌شهری، محمّد (1394ش)، اهل بیت در قرآن و حدیث، قم: دارالحدیث.
  16. مدیر شانه‏چی، کاظم (1375ش)، درایة الحدیث، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  17. مسعودی، عبدالهادی (1389 ش)، وضع و نقد حدیث، تهران: سازمان سمت و دانشکدۀ علوم حدیث.
  18. مسعودی، عبدالهادی (1397 ش)، «روایات طبی، تبار و اعتبار»، فصلنامۀ علوم حدیث، سال 23، ش1.
  19. مصطفوی، حسن (1368ش)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  20. معارف، مجید (1387ش)، شناخت حدیث، تهران: مؤسسه فرهنگی نبأ.
  21. معارف، مجید و راضیه مظفری (1397ش)، «واکاوی روش محدث نوری در اعتباربخشی به کتب حدیثی در خاتمۀ مستدرک الوسائل»، پژوهش‏های قرآن و حدیث، سال51، ش2.
  22. مودب، رضا، حسین ستار (1393 ش)، «بررسی نقش روات مشترک در اخبار منتقله»، حدیث‏پژوهی، سال ششم، ش11.
  23. نجاشی، احمد بن علی (1407 ق)، رجال النجاشی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  24. نرم افزار جامع فقه اهل‏بیت‰، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  25. نرم افزار جامع الأحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.