3
دانشگاه علوم پزشکی تهران- معاون نهاد مقام معظم رهبری
چکیده
نهج‌البلاغه گلچینی از احادیث منسوب به امام‌علی(ع) است که سید رضی آن را به رشتة تحریر درآورده است. او در این کتاب از ذکر سند احادیث اجتناب کرده است و از همین رو گاه در صحت صدور احادیث موجود در نهج البلاغه شبهاتی مطرح شده است. طرح این شبهات محققان را برآن داشته که با نگارش مستدرکات، مصادر احادیث موجود در نهج‌البلاغه را معرفی کنند و احادیث آن را از مرسل بودن خارج کنند. حکمت نخست نهج‌البلاغه، یعنی عبارت «کُنْ فِی الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ لَا ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَیُحْلَب» یکی از عبارت‌های این کتاب است که از جهت مضمون و سند مورد تردید قرار گرفته است. از همین رو در پژوهش حاضر اصالت و انتساب آن به امام‌علی(ع) از طریق سندی (وثاقتی) و علو مضمون (وثوقی) اثبات شده است و در ضمن محتوای آن با سایر آموزه‌های اصیل دینی مقایسه شده تا صحت مضمون آن روشن شود .
پاکتچی، احمد، (1379 ش)، مدخل «اصحاب حدیث» و «اصحاب رأی»، چاپ شده در: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
جوهری، اسماعیل بن حماد، (1984 م)، الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربیة، تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دار العلم للملایین، چاپ سوم.
الحاکم النیشابوری، محمّد بن عبدالله، (بیتا)، المستدرک، تحقیق: یوسف عبد الرحمن المرعشلی، بیجا: بی‌نا.
حائری، جعفر، (1368ش)، نهج البلاغة الثانی، قم: مؤسسۀ دار الهجرة، چاپ اوّل.
حلّی، رضی الدین علی بن یوسف بن المطهر، (1408ق)، العدد القویّة لدفع المخالف الیومیة، تصحیح: مهدی رجائی و محمود مرعشی، قم: کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اوّل.
خطیب، سید عبدالرزاء حسینی، (1367ق)، مصادر نهج البلاغه و اسانیده، بیروت: دار الزهراء، چاپ چهارم.
ذهبی، ابوعبدالله محمّد بن احمد، (1406ق) سیر أعلام النبلاء، تحقیق: شعیب الأرنؤوط و محمّد نعیم العرقسوسی، بیروت: مؤسسه الرسالة، چاپ چهارم.
سبزیانپور، وحید و فرزانه فتاحیان، (1392ش)، «نگاهی تازه به اسناد حکمتهای نهج البلاغه»، فصلنامه پژوهشنامۀ نهج البلاغه، سال اول، ش 2.
سید رضی، محمّد بن حسین، (1414ق)، نهج البلاغة، تحقیق: صبحی صالح، قم: هجرت، چاپ اوّل.
عبد الرزاق بن همّام الصنعانی، ابی بکر، (1983م)، المصنّف، تحقیق: حبیب الرحمن الاعظمی، بیروت: منشورات المجلس العلمی.
عسکری، حسن بن عبدالله، (1400ق)، الفروق فی اللغة، بیروت: دار الافاق الجدیدة، چاپ اوّل.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1409ق)، العین، تحقیق: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم: نشر هجرت، چاپ دوم.
کشی، محمّد بن عمر، (1409ق)، رجال الکشی (اختیار معرفه الرجال)، تحقیق: محمّد بن الحسن الطوسی و حسن مصطفوی، مشهد: مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اوّل.
)