گفتمان مهدویّت از منظر شیخ مفید و سیّد مرتضی

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسنده

دانش آموخته سطح سه حوزه علمیّه و دانشجوی دکتری کلام امامیّه دانشگاه قرآن و حدیث

چکیده

شیخ مفید و سیّد مرتضی از متکلّمان امامیّه بغداد در سده 5 هـ ق بوده‌اند که به خوبی به موضوع مهدویّت ورود کرده و به سؤالات و شبهات پیرامون این موضوع پاسخ داده‌اند. موضوعات مهدوی که در آن عصر بسیار مورد بحث بوده است عبارتند از: «اصل تولّد امام و غیبت ایشان» و «موضوع غیبت و به تبع آن طولانی شدن عمر حضرت مهدی(ع)». چنین مواردی سبب به وجود آمدن سؤالات و شبهاتی از سوی معاندان و مخالفان جریان مهدویّت شد که این دو عالم شیعی با دفاع از اعتقادات امامیّه در مقابل معاندان ایستاده و پاسخ همه سؤالات را به خوبی بیان کردند. جریان وصیّت امام و نام نبردن از فرزندشان از دیگر شبهاتی است که از سوی معاندان مطرح شده که از سوی متکلّمان این مدرسه پاسخ داده شده است. این دو شخصیّت مدرسه کلامی بغداد با نگارش کتب متعدّدی درباره مهدویّت از باورهای شیعی در این‌باره  دفاع کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها


  1. ‌‌‌قرآن کریم. تر‌جمه: حسین انصاریان.
  2. ابن بابویه، محمد بن علی(1395ق). کمال الدّین و تمام النّعمة. غفّاری، علی‌اکبر، تهران: اسلامیّة، چاپ اول.
  3. ایجی، میرسید شریف (1325ق). شرح المواقف. الشریف الرضی، چاپ اول.
  4. آقاگل‌زاده، فردوس(1385ش). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی ‌و فرهنگی، چاپ اول.
  5. حلّی، جمال‌الدّین حسن بن یوسف(1365ش). باب الحادی عشر. تهران: مؤسّسه مطالعات اسلامی، چاپ اول.
  6. طبری آملی، محمد بن جریر(1413ق). دلائل الإمامة. قم: بعثت، چاپ اول.
  7. طوسی، خواجه نصیرالدّین(1407ق). تجرید الإعتقاد. دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول.
  8. علم الهدی، علی بن حسین سیّد مرتضی(1411ق).‌‌‌‌ الذّخیرة فی علم الکلام. قم: مؤسّسة النّشر الإسلامی، چاپ اول.
  9. ــــــــــــــــــــــ (1419ق). المقنع فی الغیبة. بیروت: مؤسّسه آل البیت : لاحیاء التراث، الطبعة الأولی.
  10. کلینی، محمد بن یعقوب(1429ق). الکافی. قم: دارالحدیث، چاپ اول.
  11. فرقانی، محمدمهدی(1382ش). راه دراز گذار. تهران: فرهنگ و‌‌اند‌یشه، چاپ اول.
  12. مفید، محمد بن محمد(1413ق). النکت الاعتقادیّة. قم: المؤتمر العالمی ‌للشیخ المفید، چاپ اول.
  13. ــــــــــــــــــــــ (1413ق). الفصول العشره فی الغیبه. تبریزیان‌‌‌، فارس، قم: دارالمفیدآآآ، چاپ اول.