1
دانشجوی دکتری رشته علوم و معارف نهج البلاغه دانشگاه قرآن و حدیث
2
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)
چکیده
تعامل شایسته با نزدیکان، توجّه به نیازهای ایشان و رسیدگی به آنها از مهم‌ترین دستورات الهی است که تقویت و گسترش ابعاد آن، زمینهساز رشد و سعادت جامعه ایمانی خواهد بود. شناخت جامع و دقیق از مفهوم صله ارحام، انواع مصادیق و کارکردهای آن امری بسیار مهم تلقّی می‌گردد که از منظر این پژوهش، یکی از جلوه‌های زیبای سیر و سلوک انسان و جامعه ایمانی در مسیر تقویت همدلی و پیوستگی اجتماعی به شمار می‌آید. در همین زمینه، شبکه مصادیق صله ارحام مطرح است که شامل پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(علیهم السلام)، والدین و اجداد، همسر، فرزندان و ذریّه، بستگان نسبی و سببی، معلّمان و متعلّمان، برادران دینی، جامعه ایمانی و جامعه انسانی می‌شود. در تعالیم دینی، بخشی از هندسه تأثیرگذاری صله ارحام، عبارت است از: دفع بلاها، طول عمر، احساس امنیّت، محبوبیّت و آرامش روانی، اصلاح میان خویشان، تسهیل و وفاق اجتماعی، بهبود اقتصادی و آبادانی بلاد، تقویت دین و نظام توحیدی، برخورداری از حمایت الهی، طهارت نفس و اخلاق، مصونیّت از گناه، پاکی اعمال، رشد درجات، بخشش گناهان و سبک‌شدن حساب. بازنگری به ابعاد زیبای این پیوند در قالب گونه‌شناسی صله ارحام در حوزه‌های صله عاطفی - ارتباطی، صله معنوی و صله مالی از دیگر مباحث مهم این پژوهش است.
طوسی، محمد بن الحسن (1414ق). الأمالی. تحقیق: مؤسّسة البعثة. قم: دارالثّقافة.
علی مرادی، زهرا (1389ش). «معناشناسی و جایگاه واژه صله رحم از منظر قرآن و روایات». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.
غباری‌بناب و همکاران(۱۳۸۶ش). «آثار صله رحم از دیدگاه اسلام و روانشناسی و کاربردهای تربیتی آن». دوفصلنامه تربیت اسلامی، صص81-114.
فیروزمهر، محمد مهدی، و فرج اللّه میرعرب(۱۳۹۹ش). «نقش صله رحم در پیشگیری از آسیبهای وفاق اجتماعی از نگاه آیات و روایات». مطالعات اسلامی آسیبهای اجتماعی، صص 1-20.
قطب‌الدّین راوندى، سعید بن هبة اللّه (1409ق). الخرائج و الجرائح. قم: مؤسّسه امام مهدى 7، چاپ اول.
قمی، عباس، و باقر بیدهندی، ناصر (۱۳۷۹ش). منتهی الآمال. قم: دلیل، چاپ اول.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیّة، چاپ اول.
کوفی اهوازی، حسین بن سعید (1402ق). الزهد. قم: المطبعة العلمیّة، الطبعة الأولی.
___________ (1404ق). المؤمن. قم: مؤسّسة الإمام المهدی 7.
لیثی واسطی، علی بن محمد (1376ش). عیون الحکم و المواعظ. قم: دارالحدیث، چاپ اول.
محب الدّین طبرى، أحمد بن عبداللّه (1356ق). ذخائر العقبى. قاهره: مکتبة القدسى، الطبعة الأولی.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الأولی.
محمدی ری‌شهری، محمد (1390ش). دانشنامه قرآن و حدیث. قم: انتشارات دارالحدیث، چاپ اول.
مرعشى، قاضى نور اللّه (1409ق). إحقاق الحق و إزهاق الباطل. قم: مکتبة آیة اللّه المرعشی النجفی ;، چاپ اول.
هوشیاری جعفر و همکاران(139۷ش). «تحلیل فقهی و کارکردهای روانشناختی صله‌رحم». پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، صص 129-150.
Gaik، Lee Phaik ، Maria Chong Abdullah، Habibah Elias، و Jegak Uli (2012). PARENTAL ATTACHMENT AS PREDICTOR.” Malaysian Journal of Learning and Instruction pp.99-117
Sowa, John F. (1987). "Semantic Networks" Encyclopedia of Artificial Intelligence.
مدرّس غروی, ایمان, & فیروزی, نعمت اللّه. (1402). تحلیلی بر هندسه تأثیرگذاری و شبکه مصادیق «پیوند اقربین» مبتنی بر تعالیم دینی. نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 18(36), 229-254.
MLA
ایمان مدرّس غروی; نعمت اللّه فیروزی. "تحلیلی بر هندسه تأثیرگذاری و شبکه مصادیق «پیوند اقربین» مبتنی بر تعالیم دینی". نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 18, 36, 1402, 229-254.
HARVARD
مدرّس غروی, ایمان, فیروزی, نعمت اللّه. (1402). 'تحلیلی بر هندسه تأثیرگذاری و شبکه مصادیق «پیوند اقربین» مبتنی بر تعالیم دینی', نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 18(36), pp. 229-254.
VANCOUVER
مدرّس غروی, ایمان, فیروزی, نعمت اللّه. تحلیلی بر هندسه تأثیرگذاری و شبکه مصادیق «پیوند اقربین» مبتنی بر تعالیم دینی. نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 1402; 18(36): 229-254.
)