دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی تهران
چکیده
احیا و انتشار متون خطی در حوزه علوم اسلامی، از مهم‌ترین راه‌هایی شناسایی و شناساندن فرهنگ و تمدّن ایرانی- اسلامی است. این حوزه مطالعاتی، از امور ارزشمند علمی- پژوهشی است که اغلب بر پایه «تحقیق»، «تصحیح»، «نقد» و «ترجمه»، بنیان نهاده شده است. تحقیق و تصحیح نسخههای خطی سبب می‌شود تا گنجینه‌ای از علوم، احیا و از این رهگذر نکته‌های علمی ناب که پیش از آن از دید و دسترس همگان دورمانده، به شکل قابل استفاده‌ای در اختیار اهل علم قرار گیرد. برای این منظور لازم است پژوهشگرانِ مطالعات قرآنی و حدیثی، ضمن شناسایی نسخههای خطی، به احیا و انتشار شایسته میراث گذشتگان همّت گمارند. مسأله اساسی پژوهش پیش‌رو، چگونگی نسخه‌پژوهی در موضوعات قرآنی و حدیثی و تبیین بایسته‌های آن در سه محور کلی «نسخه‌یابی»، «روش‌شناسی تصحیح» و «منابع کارآمد» است. حاصل این که، نسخه‌پژوهی موضوعات قرآنی و حدیثی، از ضرورت‌های پژوهش علمی در عصر حاضر به شمار می‌آید و از همین روی، بایسته است پژوهشگر و مصحّح نسخههای خطی، ضمن آشنایی با مراحل نسخه‌یابی و نسخه‌پژوهی، روش تصحیح انتقادی متن را به کار بندد و از منابع کارآمد در این زمینه بهره‌مند شود.
جهانبخش، جویا (1390). راهنمای تصحیح متون. تهران: دفتر نشر میراث مکتوب، چاپ سوم.
چرمگی عمرانی، مرتضی و علی (پدرام) میرزایی (1389). کارگاه روش تصحیح نسخههای خطّی. تهران: دانشگاه پیام نور، چاپ دوم.
رنجبر، احمد (1377). روش تحقیق و مأخذشناسی. تهران: اساطیر، چاپ پنجم.
رُمن، استیفن (1373). «نسخههای خطّی اسلامی در کتابخانههای کانادا (مونترال و تورنتو» مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، ترجمه: پروین انوار (استعلامی)، شماره 17 و 18.
زرّینکوب، عبدالحسین (1336). «روش علمی در نقد و تصحیح متون ادبی». یغما، سال دهم، شماره 6 و 7.
___________ (1377). «روش علمی در نقد و تصحیح متون ادبی».آینه میراث، سال اول، شماره اول.
ستوده، غلامرضا (1386). مرجعشناسی و روش تحقیق در ادبیات فارسی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ دوازدهم.
سمیعی، احمد (1361). «نکتههایی در باب تصحیح متون»، نشر دانش، شماره 12.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383). «نقشِ ایدئولوژیکِ نسخه بدلها». نامه بهارستان، سال پنجم، شماره اول و دوم، دفتر 9 و 10.
حبیب‌زاده, فرزین. (1403). بایسته‌های نسخه‌پژوهی در موضوعات قرآنی و حدیثی؛ نسخه‌یابی، روش‌شناسیِ تصحیح و منابع کارآمد. نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 19(37), 5-24.
MLA
فرزین حبیب‌زاده. "بایسته‌های نسخه‌پژوهی در موضوعات قرآنی و حدیثی؛ نسخه‌یابی، روش‌شناسیِ تصحیح و منابع کارآمد". نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 19, 37, 1403, 5-24.
HARVARD
حبیب‌زاده, فرزین. (1403). 'بایسته‌های نسخه‌پژوهی در موضوعات قرآنی و حدیثی؛ نسخه‌یابی، روش‌شناسیِ تصحیح و منابع کارآمد', نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 19(37), pp. 5-24.
VANCOUVER
حبیب‌زاده, فرزین. بایسته‌های نسخه‌پژوهی در موضوعات قرآنی و حدیثی؛ نسخه‌یابی، روش‌شناسیِ تصحیح و منابع کارآمد. نیم سالنامه علمی-ترویجی حدیث و اندیشه, 1403; 19(37): 5-24.
)