رابطه ذات الهی با صفات ذات الهی از نظر فِرَق اسلامی

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسنده

استادیار گروه کلام دانشگاه قرآن و حدیث

چکیده

رابطۀ «ذات الهی» با «صفات ذات الهی» همواره میان مذاهب کلامی اسلامی مورد بحث و جدل بوده و هست. این پژوهش به بررسی نظریه‌های اصلی در این زمینه می‌پردازد:«نظریّه زائد بودن صفات ذات نسبت به ذات احدیّت» از اشاعره، «نظریّۀ نیابت ذات از صفات» دیدگاه بیشتر معتزله و برخی دیگر از مذاهب کلامی و «عینیّت ذات با صفات» به عنوان دیدگاه امامیه. هدف پژوهش، بررسی و ارزیابی دلایل له و علیه هر نظریه، و اثبات دیدگاه امامیه مبنی بر «عینیّت ذات و صفات خداوند» است. بنابراین «آگاهی از مهمترین دلایل هر یک از نظریّات» و «نقدهای وارد بر هر یک از نظریّات» بر اساس مهمترین متون کلامی قائلان آنها و نیز «دلایل نقلی و حدیثی امامیه» بر حقانیّت رأی مورد قبول ایشان و «منازعات حدیثی» محدثان و متکلّمان امامیه در این خصوص از دیگر دستاوردهای این پژوهش به شمار می‌آیند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. ابن بابویه، محمد بن علی(1416ق). التّوحید. قم: مؤسّسه نشر اسلامی.
  2. الحسینی الطّهرانی، السّید هاشم(1365ش). توضیح المراد. تهران: انتشارات مفید.
  3. الحلّی،الحسن بن المطهّر(1407 ق). کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد. قم: مؤسّسة النّشر الإسلامیّة.
  4. الخرازی، سید محسن(1418ق). بدایة المعارف الإلهیّه فی شرح عقائد الإمامیّة. قم: مؤسّسة النّشر الإسلامیّ.
  5. السّبحانی، جعفر(1417ق). الإلهیّات علی هدی الکتاب والسّنة و العقل. قم: مؤسّسة الإمام الصادق7.
  6. السّید شریف، علی بن محمد الجرجانی(1419ق/(1998 م). شرح المواقف. بیروت: دار الکتب العلمیّة.
  7. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی(1372ش). نوادر الأخبار فی ما یتعلّق بأصول الدّین. تهران: مؤسّسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی[پژوهشگاه].
  8. الکلینی، محمد بن یعقوب (1363ش). الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیّة.
  9. المجلسی، محمدباقر(1403ق/1982م). بحارالأنوار. بیروت: مؤسّسة الوفا.
  10. المصباح الیّزدی، محمدتقی(1374ش). آموزش عقائد. تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
  11. نرم افزار جامع الأحادیث نور.