تمرکز بر روایان هر حوزه در بررسی حوزه‌های حدیثی و شناخت گرایش نحله‌های فکری در دوره‌های گذشته امری لازم به شمار می‌رود. نگاشته حاضر از همین رو، با روش کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی، تحلیلی نسبت به یافته‌های رجالی، به بررسی شخصیت و جایگاه کلامی یکی از محدثین مکتب قم پرداخته است. سعد بن عبداللّه اشعری قمی در میان دانشمندان قم و بلکه جهان تشیع چهره‌ای شناخته شده و موجه می‌باشد. وی علاوه بر تسلط و آگاهی از دانش حدیث شیعه، از حدیث اهل سنت نیز آگاهی یافته بود، و این امر در فضای قم از او چهره‌ای برجسته به نمایش گذاشته است. سعد بن عبداللّه علاوه بر استماع و نقل حدیث برای نگاشتن نیز اهمیت فراوانی قائل بوده است، نگاشته‌های وی نشان می‌دهد وی نه تنها در علم فقه بلکه در علم رجال، فرق و مذاهب، کلام و در زمینه پاسخ گوئی به نیازهای عقیدتی شیعه عالمی سخت کوش و اثر گذار بوده است؛ بهره اندیشمندان پس از وی از توشه دانش به جای مانده از او گواه بر این مدعاست. در این نوشتار پس از معرفی اجمالی سعد بن عبداللّه به ویژگی‌های علمی، بررسی طرق نقل کتاب تا به وی و اساتید و شاگردان او از فریقین و گرایش و خط فکری وی و به صورت مشروح تر به بررسی کتب نگاشته شده توسط سعد و زمینه‌های اختلاف در کتب وی پرداخته شده است و در فرایند این امر، تلاش گردیده با تمرکز بر شخصیت علمی سعد، نگاهی جامع تر نسبت به مکتب قم ارائه و گستردگی تبادل دانش و وسعت آگاهی محدثین این حوزه حدیثی به فراخور حجم مقاله با محوریت سعد بن عبداللّه با توجه به گستره نقش وی در کتب اربعه به نمایش در آید.
)