دلایل بایستگی اعتبار‌سنجی احادیث در پرتو قرآن

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسندگان

1 دانشگاه علوم اسلامی رضوی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه رضوی

چکیده

رهیافت آسیب‌های فراوان به سپهر احادیث، نقد سند و محتوای آنها را بایسته می‌نماید. در فرآیند اعتبار‌سنجی حدیث، بسنده کردن به بررسی سند حدیث، برای داوری درباره آن به سبب وجود مؤلفه‌هایی چون وجود راویان مسکوتٌ‌عنه، مختلفٌ فیه و مجهول و نیز آسیب‌های دیگری در زنجیرۀ نقل حدیث، ناکارآمد می‌نماید. در میان گونه‌های نقد محتوایی نیز عرضه حدیث به قرآن نتیجه‌ای برای داوری استوارتر فراهم خواهد آورد. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره از منابع کتابخانه ای درپی یافتن دلایل نیازمندی فرآیند اعتبارسنجی حدیث بوسیله قرآن است. دلایل عقلی ضرورت بهره ازین فرآیند بر مقایسه سند، متن، جهت صدور، دلالت و دلایل حجیّت قرآن با حدیث استوار هستند. این دلایل به نحو تضمنّی بر عرضه حدیث به قرآن رهنمون هستند. اما دلایلی چون نقش مرجعیت قرآن برای معارف دینی دلالتی مستقیم، بر بایستگی پیش‌گفته دارند. دلایل نقلی مورد بهره درین پژوهش، گزاره‌های برآمده از قرآن و سنّت هستند که از انواع دلالتهای مطابقی و التزامی آنها در راستای اثبات بایستگی عرضه حدیث به قرآن بهره گرفته شده است. این دلایل عبارتند از: آیات دربردارنده ویژگی‌های فرازمندی قرآن برای سنجش رهیافتها ونیز رجوع به قرآن در هنگامه کشمکش‌ها، روایات مشهور به ثقلین و اخبار عَرض.

کلیدواژه‌ها