نقد گونه شناسی شهادت دردعای دوم صحیفه سجادیه ازدیدگاه چهارشارح

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسنده

استادیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان دانشکده الهیات.

چکیده

صحیفه امام سجاد علیه‌السلام به عنوان یکی از منابع شناخت معارف دینی، محسوب می شود. دعای دوم صحیفه که راجع به عظمت پیامبر ص است . در بحث حاضر، فرازی از دعای دوم مورد تحلیل قرار داده‌ شده است که امام علیه‌السلام در این قسمت، عظمت امامان علیهم‌السلام را بیان کرده و آنان را شاهد حقانیت رسالت پیامبر صلوات‌الله‌علیه واله در برابر منکران رسالت، توصیف نموده است. این فراز صحیفه، ناظر به آیه 43 سوره رعد و 17 سوره هود است و امامان (علیهم السلام) همچون انبیاء پیشین، مصدّق رسالت و همانند قرآن، دلیل نبوّت پیامبراکرم (ص) هستند، چون حدیث ثقلین متواتر بین مسلمین برابر بودن امامان را با قرآن اثبات می کند و قرآن معجزه وشاهد رسالت می باشد و همین شأن قرآن را آنها نیز دارند و اینکه شارحان گفته اند، مراد از شهدای مذکور در سخن امام، شاهدان اعمال یا الگوی امت است و ناظر به آیات شهدای اعمال یا الگوی امت است، مورد نقد قرار گرفته و ناتمام اعلام شده است. روش مقاله حاضر توصیفی و انتقادی است که اقوال شارحان را بعد از تحلیل، مورد نقد و اشکال قرارداده است و نظری نو و ابتکاری بیان کرده است.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. صحیفۀ سجادیه.
  3. ابن بابویه، محمد بن علی، (1395ق)، کمال الدین و تمام النعمة، ترجمه: علی‏اکبر غفاری، تهران‏: اسلامیه.
  4. ابن هشام الانصاری، جمال‏الدین، (1979م)، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، تبریز: ؟.
  5. انصاریان، حسین، (1373ش)، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفة سجادیه، تهران‏: پیام آزادی.
  6. آلوسى، محمود، (1415ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه.
  7. بحرانی، سید هاشم، (1334ش)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران‏: آفتاب.
  8. جوادی آملی، عبدالله، (1387ش)، تسنیم، قم: اسراء.
  9. راغب اصفهانی، حسین، (1392ق)، معجم مفردات الفاظ القرآن، قم: اسماعیلیان.
  10. سیوطی، جلال‏الدین ابوبکر، (1385ش)، البهجه المرضیه فی شرح الألفیه، قم: دارالهجره.
  11. طباطبایی، سید محمدحسین، (1391ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: اسماعیلیان.
  12. فهری، سید احمد، (1388ش)، شرح و ترجمه صحیفۀ سجادیه، تهران‏: ؟.
  13. قرشی، سید علی‏اکبر، (1353ش)، قاموس قرآن، تهران‏: دار الکتب الاسلامیه.
  14. قمی، شیخ عباس، (1431ق)، مفاتیح الجنان، مشهد: منشورات مکتبه الامام الهادی.
  15. کلینی، محمد بن یعقوب، (1367ش)، الکافی، تهران‏: دار الکتب الاسلامیه.
  16. مجلسی، محمدباقر، (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت: ‏دار احیاء التراث العربی.
  17. مدرسی چهاردهی، نورالدین، (بی تا)، شرح صحیفة سجادیه، ترجمه: احمد پاکت‏چی، تهران‏: منشورات المکتبه المرتضویه.
  18. مدنی، سید علی خان، (1415ق)، ریاض السالکین، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  19. مغنیه، محمدجواد، (1399ق)، فی ظلال الصحیفة السجادیه، سوریه: دار التعارف للمطبوعات.
  20. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، (1374ش)، پیام قرآن، قم: مدرسۀ امیرالمؤمنین†.
  21. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، (1397ش)، عرفان اسلامی (شرح جامع بر صحیفۀ سجادیه)، قم: انتشارات امام علی بن ابی‏طالب†.
  22. ممدوحی کرمانشاهی، حسن، (1383ش)، شهود و شناخت شرح و ترجمۀ صحیفۀ سجادیه، قم: بوستان کتاب.
  23. موسوی حسینی شیرازی، محمدباقر، (1385ش)، لوامع الانوار العرشیه فی شرح الصحیفة السجادیه، اصفهان: مؤسسۀ فرهنگی مطالعاتی الزهراƒ.