متن رسالۀ جوابیۀ محدث نوری به اشکالات بر فصل الخطاب، بر اساس نسخۀ دستنویس مؤلّف

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسنده

دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن وحدیث از دانشگاه قرآن و حدیث

چکیده

 محدث نوری در سال ۱۲۹۲ق کتاب فصل الخطاب فی تحریف کتاب رب‌الأرباب را نگاشت و در آن دلایلی بر تحریف قرآن ارائه نمود. از میان ردّیّه‌هایی که بر آن نوشته شد، طبق اسناد موجود و بنابر نقل آقابزرگ تهرانی و برخی دیگر به تبع او، محدث نوری فقط به یکی از ردّیّه‌ها، یعنی کشف الإرتیاب پاسخ داده است. امّا در پژوهش‌های جدید، مشخص شده است که آقابزرگ در شناسایی و معرفی این رساله به عنوان رد کتاب کشف الإرتیاب اثر شیخ محمود معرب تهرانی (ز1303ق)، اشتباه نموده است. رسالۀ جوابیۀ حاجی نوری، از جهات مختلف تاریخی و علمی، برای روشن شدن برخی مسایل مطرح شده پیرامون شخص وی و نیز مسألۀ تحریف قرآن، مهم بوده و لازم است که در دسترس محققان قرار گیرد. این رسالۀ بیست صفحه‌ای، پاسخ به این سه شبهه مستشکل بر فصل الخطاب است: 1ـ با اثبات تحریف قرآن، این کتاب بی‌اعتبار می‌گردد. 2ـ با اثبات تحریف، انتساب قرآن به پیامبر(ص) منتفی می‌شود. 3ـ با اثبات تحریف، معجزه‌ای برای پیغمبر ثابت نمی‌شود. در مقاله حاضر، متن اصلی دستخط محدث نوری با شرح و توضیحاتی از محقق، ارائه می‌گردد که در آن، حاجی نوری ایرادات مستشکل بر فصل الخطاب را نپذیرفته و مفصلاً بدان‌ها پاسخ گفته است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. کتاب:

    1. ابن جوزی (بی‏تا). النشر فى القراءات العشر. تهران: دارالکتب الإسلامیّة.
    2. استادی، رضا (1396ش). آشنایی با تفاسیر به ضمیمه مسأله عدم تحریف قرآن. قم: ارزشمند.
    3. انصاری، مرتضی (1436ق). کتاب الصلاة. قم: مجمع الفکر الإسلامی.
    4. تهرانی، آقا بزرگ (1408ق). الذّریعة الی تصانیف الشیعة. قم: مؤسّسه اسماعیلیان.
    5. حلّی، حسن بن یوسف (1363ش). أنوار الملکوت فی شرح الیاقوت‏. قم: الشریف الرضیی.
    6. خوانساری، محمد بن حسین (1125ق). اصول الدین. تهران: کتابخانه مجلس، ش 162233.
    7. راوندی، سعید بن عبداللّه (1409ق). الخرائج و الجرائح. قم: مؤسسه امام مهدی†.
    8. طوسی، خواجه نصیر الدین (1407ق). تجرید الإعتقاد. تهران: مکتب الاعلام الاسلامی‏.
    9. طوسی، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویّة.
    10. عاملی نباطی، علی بن محمد (1384ق). الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم. مصحّح: میخائیل رمضان، نجف: مکتبة الحیدریّة.
    11. لاهیجی، عبدالرّزاق (۱۳۸۳ش). گوهر مراد. تحقیق مؤسّسه امام صادق†، تهران: سایه.
    12. مجاهد، سیّد محمد (1296ق). مفاتیح الأصول. قم: مؤسّسه آل‏البیت‰.
    13. معرفت، محمدهادی (1428ق). صیانة القرآن من التحریف‏. قم: التمهید.
    14. مفید، محمد بن محمد (1414ق). اوائل المقالات. بیروت: دارالمفید للطباعة والنشر.
    15. نراقی، احمد بن محمدمهدی (بی‏تا). مناهج الأحکام و الاصول. قم: بی‏نا (چاپ سنگی).
    16. نوری، حسین بن محمدتقی (1298ق). فصل‏الخطاب فی تحریف کتاب رب‏الأرباب. نجف: چاپ سنگی.
    17. ــــــــــــــــــ (1303ق). رساله جوابیّه. نجف: کتابخانه حکیم.
    18. ــــــــــــــــــ (1373ق). رساله جوابیّه. تهران: کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره 9125.
    19. ــــــــــــــــــ (قرن14). رساله جوابیّه. تهران: کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره 28617.
    20. هندی، رحمت اللّٰه (1413ق). إظهار الحق. بیروت: دارالکتب العلمیّة.

    مقاله:

    1. استادی، کاظم. «معرفی و نسخه‏شناسی رساله در جواب شبهات بر فصل‏الخطاب». پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی، دوره 6، شماره 1616، 1400: 304ـ332.
    2. ــــــــــــــــــ . «واکاوی و مأخذشناسی ردیه‏های بر کتاب فصل الخطاب محدّث نوری». مطالعات قرآنی، انتشار آنلاین از تاریخ 6 اسفند 1401ش.
    3. اسفندیار، محمودرضا. «نگاهی به مجادلات قلمی هنری مارتین و عالمان عصر قاجار درباره نبوّت خاصّه». پژوهشنامه ادیان، سال1، شماره 2، 1386ش.
    4. سائلی، مجید. «رسالات جدلی در باب مسیحیّت و اسلام (مجموعه مشاجرات قلمی هنری مارتین و علمای شیعی ایران». پیام بهارستان، سال2، شماره 7، 1389ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار