منبع یابی و سیر تطوّر متنی و سندی زیارات امیرالمؤمنین علیه السلام

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در میان تمام ائمه:، بیشترین زیارت، به زیارات حضرت امیرالمؤمنین و سیّدالشّهداء8اختصاص دارد. در این پژوهش که گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و تحلیل داده‌ها به ‌روش تاریخی، تطبیقی و توصیفی صورت گرفته است، زیارات امیرالمؤمنین7منبع‌یابی و سیر تطوّر تاریخیِ سندی و متنی این زیارات از کهن‌ترین منبع موجود، یعنی الکافی کلینی تا آثار علامه مجلسی شناسایی و معلوم گردید که در مجموع، سی و دو زیارت برای آن‌ حضرت در شانزده کتاب ادعیه و زیارات وجود دارد که بیشترین شمار به المزار الکبیر ابن‌مشهدی با ذکر چهارده زیارت می‌رسد. در این میان زیارت امیرالمؤمنین7در روز غدیر، بیش از سایر زیارات در آثار ادعیه و زیارات محدّثان و فقهای برجستۀ شیعه آمده است. این زیارت را ابتدا ابن‌قولویه در کامل ‌الزیارات با ذکر دو واسطه از امام رضا، از امام کاظم از امام صادق7آورده و پس از آن شیخ طوسی در مصباح و سپس ابن‌مشهدی در المزار از جابر بن یزید جعفی از امام باقر7روایت کرده است. لازم به ذکر است که از مجموع سی و دو زیارت امیرالمؤمنین7، تنها سیزده زیارت آن با ذکر سند و نوزده زیارت دیگر بدون ذکر سند آمده‌ است و عمدتاً این زیارات از سه امام باقر، امام صادق و امام هادی-: صادر گردیده‌اند.

کلیدواژه‌ها