بررسی تطبیقی مسائل مربوط به راهنماشناسی در آرا کلامی شیخ صدوق و شیخ مفید (با تأکید بر الاعتقادات و تصحیح اعتقادات الامامیه)

نوع مقاله : نشریه حدیث و اندیشه

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران غرب

چکیده

علماء و محدّثان شیعه در دوران غیبت امام عصر (علیه السلام) نقش بسزایی در حفظ و صیانت معارف اهل بیت (علیهم السلام) و خنثی ساختن تهمت‌ها و شبهات وارد بر شیعیان ایفا کردند, از این میان تلاش شیخ صدوق در تبیین دیدگاه اعتقادی و کلامی شیعیان در نگارش الاعتقادات با استناد به آیات و روایات ستودنی است، به دلیل جایگاه بلند این کتاب، شیخ مفید آن را مورد بازنگری قرار می‌دهد و سعی می‌کند در تصحیح اعتقادات الامامیة با افزودن استدلال‌ و استنباط‌های عقلی بر استدلال‌های صرفاً نقلی او بر غنای این کتاب بیافزاید، از جملۀ اصول عقاید، مسائل مربوط به نبوت و امامت (راهنماشناسی) است که شیخ صدوق در الاعتقادات به آن پرداخته است و دیدگاه‌های شیخ مفید ذیل برخی از مباحث همچون نزول یک‌بارۀ قرآن در شب‌قدر، مقتول یا مسموم شدن پیامبر اکرم و ائمه (علیهم السلام)، سهوالنبی (صلّی الله علیه وآله) و ... با او متفاوت است و به صراحت مخالفت خود را با آراء شیخ صدوق بیان می‌کند و از مواردی که اتفاق نظر دارند می توان عدم تحریف قرآن به زیاده و نقصان، نزول تدریجی قرآن کریم، پذیرفتن فضائل پیامبر و خاندانش، شمار انبیاء الهی و افضل بودن انبیاء الهی از ملائکه را بر شمرد.

کلیدواژه‌ها